کتابخانه مجازی ادبیات

این راهنما ریشه فعل‌های اوستایی و فارسی باستان و فعل‌های فارسی کنونی را که از آن ریشه‌ها گرفته شده، دربر دارد. نقشه کار این است که نخست ریشه فعل‌هایی که در نوشته‌های اوستا فارسی باستان به کار رفته با حرف‌های درشت سیاه داده شده و پس از آن صورت‌های گوناگونی که این ریشه‌ها به خود می‌گیرند در میان دو ابرو آمده و سپس معنا یا معناهای آن ریشه‌ها به فارسی داده شده است.

کتاب قدیمی امانت داری خاک، پژوهشی ارزشمند پیرامون تخت‌جمشید می‌باشد. نویسنده این اثر که خود باستان‌شناسی حاذق بود، شرح چگونگی بیرون کشیدن تخت‌جمشید را از دل خاک پس از هزاران سال، تشریح کرده است. این کتاب از ۱۰ فصل تشکیل شده است: در فصل نخست اوضاع تخت جمشید پیش از دوران پهلوی با تکیه بر اسناد و مطالب و عکس‌های بازمانده‌ی تاریخی، بیان شده است. فصل دوم و سوم به توضیح ایجاد و تاسیس بنگاه علمی تخت‌جمشید در دوران رضاشاه و نخستین فعالیت‌های علمی برای احیای این اثر باستانی پرداخته است. فصل چهارم در رابطه با چگونگی کشف پلکان‌های شمالی کاخ مرکزی (کاخ سه دروازه) و پلکان‌های شرقی کاخ آپادانا از دل خاک توسط باستان‌شناسان بزرگ آن عصر، می‌باشد. فصل پنجم دربردارنده توضیحاتی در باب نقش و نگارهای پلکان‌های شرقی کاخ آپادانا است. در این فصل عکس‌های تاریخی بی‌نظیر و نایابی از این نقوش وجود دارد که بسیار جالب توجه است. فصل ششم کتاب امانتداری خاک درباره معرفی نمایندگان استان‌های (ساتراپ‌های) شاهنشاهی هخامنشی و تصویرهای آن‌ها می‌باشد. فصل هفت این کتاب سترگ، شامل توضیحاتی درمورد نقوش پلکان شمالی کاخ مرکزی (سه دروازه) به همراه تصاویر و عکس‌های تاریخی از آن‌هاست. فصل هشتم یکی از مهم‌ترین فصول این کتاب است. این فصل به ماجرای کشف لوح‌های زرین و سیمین (طلایی و نقره‌ای) تخت جمشید که یادگار بی‌نظیر شاهنشاه داریوش هخامنشی است. الواحی که به نوعی سند مالکیت ایران‌زمین می‌باشد، پرداخته است. این فصل حاوی تصاویر بسیار فوق‌العاده‌ای از این کشف هیجان‌انگیز است. فصل نهم دربردانرده گزارش پیدا شدن سی هزار لوح گلی است. برخهی از این الواح در همین کتاب ترجمه شده‌اند. توجه داشته باشید که بیشتر این الواح برای مطالعه به آمریکا برده شدند و همین اواخر برخی از آن‌ها پس از ده‌ها سال، به وطن بازگشته و اکنون در موزه ملی ایران قرار دارند. فصل دهم نیز به گزارشی از آخرین بازدید رضاشاه از تخت جمشید و پیگیری‌های او درمورد کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه پرداخته است.

در این مجموعه مقداری روایت و داستانهایی که مربوط است به برخوردهای زرتشت و گشتاسب از ادبیات سنتی مزدایی گرد آمده و در پایان نیز یکی دو سروده از شاعران زرتشتی سده های گذشته به نقل آمده که تنوع و چگونگی کیفی و کمی این آثار را نشانگر است

عمر جشن‌های ایران، برخی‌شان با عمر این ملت و مردم برابر است. پاره‌یی از جشن‌های ایران، چون نوروز و مهرگان و گاهنبارها که ریشه‌های طبیعی دارند، از یاد و تاریخ و رسوم و آداب و زندگی مردم ایران جدا نیست. سلسله‌ها، شاهان، زورمندان؛ اقوام و فرق گوناگون آمده و رفته‌اند. شکست‌ها و پیروزی‌ها، روزگار شادی و قدرت و غم و اندوه و سوک، آمده و سپری شده است. میلیون‌ها مردم در سراسر تاریخ این مرز و بوم با شادی و خلوص واعتقاد این جشن‌ها را برگزار کرده و رفته‌اند. بسا مهاجمان به این مرز و بوم تاخته و خواسته‌اند زبان و ادب و دین و رسوم‌شان را براندازند، آنها نیز ناکامیاب به دل و زیر خاک بی‌نام و نشان یا ملعون و منفور رفته‌اند. از پس هزاران سال، هنوز مردم به روی این مرز و بوم به فارسی سخن می‌گویند و می‌نویسند. همان آداب و رسوم را دارند. همان جشن‌ها را برپا می‌کنند که از پس ما نیز چنین خواهد بود. همه این معتقدات و آداب و رسوم، از جمله جشن‌ها، خصایل و ویژگیهای ماست. هویت و ویژه‌گیهای فرهنگی ما که هیچ‌گاه لوث و فراموش نخواهند شد. اگر چه بعض اوقات به مقتضای رویدادهایی در تاریخ نکث و کاستی‌یی پیدا کرده است. کتاب حاضر، چاپ تازه و متفاوتی است از گاه شماری و جشن‌های ایران باستان که در پایان سال ۱۳۵۸ در شرایط ویژه‌ای منتشر شد. چاپ دوم به صورت جزواتی جداگانه که شامل: جشن نوروز و فْرودُگ ـ فروردگان و مهرگان ـ یلدا و جشن سده ـ چهارشنبه سوری و جشن‌های آتش می‌شد اندکی پس از آن انتشار یافت. اینک مدت‌هاست که کتاب در دسترس نبوده و علاقه‌مندانِ چنین مطالبی، استفاده از آن برایشان مقدور نیست. نگارنده بر آن بود که هر گاه بنا شود چاپ تازه‌ای از کتاب منتشر شود، چه بهتر که در حد توانایی، مطالب اولیه گسترده‌تر عرضه شده و مباحث تکمیل شود. در طول تجدید نظر، به تدریج ـ با توجه به مراجعات گذشته از سوی علاقه‌مندانِ و کسانی که جهت تحقیق و تهیه مقالات یا پایان‌نامه‌ها، یا سخنرانی‌ها با نویسنده برخورد داشتند ـ با توجه به نیازها و مسایل‌شان، مواد و کمبودهای گذشته فراهم شده و در مواضع مورد نیاز جای داده شد. یکی از مسایلی که لازم بود در حد توان بدان پرداخته شود، آداب و مراسم برگزاری سنتی این جشن‌ها در گذشته و حال بود. دو دیگر آگاهی از چگونگی توسعه و گسترش و برگزاری جشن‌های کهن ایرانی، در سراسر کشورهایی که زیر نفوذ فرهنگی ایران قرار داشتند. سوم تا جایی که ممکن باشد، گزارش منابع و مآخذ تحقیق در این زمینه داده شود، به شکلی که فرع مقدم بر اصل قرار نگیرد ـ تا در صورت نیاز، پژوهندگانی که خواهان تحقیق مستقیم و گسترده‌تر باشند، تا حدی ـ راهنمایی برای‌شان باشد. پس از پایان یافتن کار، چون مبنا و چارچوب پژوهش بر بنیاد همان چاپ‌های گذشته قرار داشت، گاه مواردی به نظر رسید که نقلی تکرار شده است. در حین چاپ تا جایی که امکانات اجازه می‌داد، تکرارها حذف شد ـ در حالی که چند مورد، به ویژه در مبحث نوروز و مهرگان، یا جشن‌های آتش برجای ماند، در حالی اصلاحات و شروحی بسیار در آن وارد شده که شکلی مشروح‌تر به آن بخشیده است.