کتابخانه مجازی ادبیات

محمد بهاءالدین نقشبند بخاری (717-791 هجری) پیشوای طریقت نقشبندیه بود که بر اصول هشتگانه پیش از خود، سه اصل دیگر افزود. بهاءالدین نقشبندی و مشایخ پیش از او، ‌دور از ماجراهای سیاسی و اجتماعی عصر خویش ساده و زاهدانه می‌زیستند. کتاب پیش رو مجموعه ای از کلمات بهاءالدین نقشبند به زبان فارسی همراه با شرحى بر آن است که خواجه محمد بن محمد پارسای بخارائی (756-822 هجری) به تشويق علاء الدين محمد عطار نوشته است. مقدمه احمد طاهری عراقی مصحح این کتاب در خصوص نقشبندیان در عصر تیموری، موقف اجتماعی، نقشبندیان و تشیع، سلسله و مشایخ، اصول طریقه نقشبندی و ... آغازگر این اثر است. متن قدسیه که به موضوعاتی چون جلال و جمال، قرب و بعد، صفات، ذکر، طلب، حیرت، ولایت، فنا و بقا و ... می پردازد، بخش دوم این کتاب را تشکیل می دهد که در سال 1354 توسط کتابخانه طهوری در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

دكتر احمد طاهري عراقي يكي از برجسته ترين ادبا و اسلامشناسان ايران، درسال 1322 شمسي در اراك به دنيا آمد. در سال 1342 در رشته زبان و ادبيات فارسي درجه ليسانس از دانشگاه تهران گرفت و از استاداني چون شادروان جلال الدين همايي بهره برد. از سال 44 تا 48 در بنياد فرهنگ ايران به پژوهش اشتغال داشت و از سال 1348 تا 1355 در مركز خدمات كتابداري به تحقيقات علمي كتابداري به وي‍ژه در زمينه گسترش و تكميل طرحهاي رده بندي جهاني از جمله رده بندي دهدهي، ديويي و رده بندي كتابخانه كنگره معروف به LC پرداخت. براي پژوهش و مذاكره علمي پيرامون اين طرحها و رفع نواقص آثار اسلامشناسي و ايرانشناسي، چند سفر تحقيقاتي داخلي و خارجي انجام داد و تحقيقاتي در كتابخانه دانشكده الهيات دانشگاه مشهد و دارالكتب مصريه (كتابخانه ملي مصر) و بعضي از كتابخانه ها و مراكز علمي بيروت به عمل آورد. طرح گسترش يافته هاي او راجع به اسلام در طبقه بندي LC در سال 1358 مستقلاً به طبع رسيد. دكتر طاهري بر اين اثر مقدمه بي سابقه و پرباري نگاشت كه اعجاب صاحبنظران را برانگيخت. هم چنين از جمله فعاليتهاي اوگسترش رده اسلام در دو رده بندي نظام ديويي و نظام كتابخانه كنگره آمريكا (LC) است. اين كار يكي از كاربردي ترين كار هايي است كه در اين حوزه انجام شده است. بعدها با الگو قرار دادن كار ايشان، گسترش رده هاي ديگر در موضوعاتي مانند زبان و ادب فارسي، جغرافيا، تاريخ و ادبيات عرب در حوزه كتابداري ايران گسترش يافت. دكتر طاهري از سال 1355 براي ادامه تحصيلات عالي به انگلستان رفت و تا سال 1362 در زمينه مطالعات اسلامي و زبان و ادبيات عربي نزد استادان بزرگي چون مونتگمري وات كه از بزرگترين اسلامشناسان امروز جهان است، آموزش ديد. رساله دكتري او در زمينه ملل و نحل اسلامي زير عنوان "زندقه در اوايل دوره عباسي با تاكيد خاص بر شعرا" بود. وي در سال 1362 به ايران بازگشت. از سال 1363 همكاري او با بنياد دايره المعارف اسلامي آغاز شد و در اين مدت به عضويت هيأت امنا و معاونت علمي دانشنامه جهان اسلام نائل آمد. استاد فقيد طاهري نخستين دفتر دايره المعارف را زيرعنوان دانشنامه جهان اسلام با همكاري جمعي از صاحبنظران و محققان انتشار داد. همچنين سردبيري مجله تحقيقات اسلامي كه از ديگر آثار همين بنياد است با او بود. همزمان با فعاليت در بنياد دايره المعارف به تدريس مرجع شناسي در دوره هاي كارشناسي و كارشناسي ارشد در گروه كتابداري دانشكده علوم تربيتي دانشگاه تهران و نيز تدريس رشته هاي مختلف معارف اسلامي در دانشكده الهيات اشتغال داشت. عبدالحسين آذرنگ كه از همكاران اوليه بنياد در زمان حضور مرحوم طاهري عراقي بوده است، در توصيف ويژگيهاي علمي وي مي گويد: مرحوم طاهري در چهار شاخه تبحر چشمگيري داشت، 1- مأخذ شناسي و مطالعات ايراني و اسلامي ، 2- ادبيات عرب، 3- ادب فارسي، 4-تصوف و عرفان از جمله آثار ارزشمند طاهري عراقي، تصحيح كتاب قدسيه ( كلمات بهاء الدين نقشبند) از خواجه محمد بن محمد پارساي بخارايي است كه در سال 1354 توسط انتشارات طهوري منتشر شده است. وي در چهل و هشت سالگي، در چهارم ارديبهشت 1370 بر اثر عارضه ريوي در تهران درگذشت. مركز نشر دانشگاهي در سال 1382 به پاس قدرداني از خدمات علمي ايشان مجموعه مقالات وي را زير عنوان يادگار طاهر منتشر كرد.