فانتزي، تخيليترين گونه داستان است. در فانتزي نويسندگان با گذر از جهان واقع و نقض قوانين و چارچوبهاي جاري و دست و پاگير آن، جهاني ثانوي با قواعد نو خلق ميکنند.. جهاني که مملو از عناصر و حوادث شگفتانگيز، موجودات خارقالعاده و فضايي خيال است. فانتزينويسان در اين آثار به اکتشاف در اين آثار به اکتشاف در آن سوي تجربهها ميانديشند و در تلاشاند با ايجاد حيرت و شگفتي، انسان محاط در عالم علم و خرد را در سرزمين داستان به آرزوهاي ناممکن خود برسانند. نخستين فانتزيها در غرب، در قرن نوزدهم در بريتانياي عصر ويکتوريا خلق شدند. با گذر زمان و فراهم شدن زمينههاي اجتماعي و فرهنگي در ديگر کشورها همچون آمريکا، ايتاليا، فرانسه، سوئد و آلمان نيز فانتزيهاي ارزشمندي به نگارش در آمدند. نخستين فانتزيهاي ايراني در اوايل دهه 1300 هجري شمسي نوشته شدند، اما به دليل فقدان زمينههاي اجتماعي، تقليدهايي خام و نارسا از آب در آمدند. اگرچه در ادامه، شاهد ترجمههاي درخشاني از بهترين آثار فانتزي جهان هستيم، اما توجه به تأليف فانتزي به شکل انبوه، به دليل فراهم نبودن اسباب لازم تا پايان دهه 60 ميسر نشد. سرانجام در اوايل دهه 70، پس از پايان جنگ ايران و عراق، با بازگشتن آرامش به فضا، تأليف فانتزي ابتدا به شکلي کمرنگ و در ادامه تا امروز به شکل مستمر دنبال شده است. در اين مقاله پس از تعريف فانتزي و بحثي در چيستي آن، کوشش ميشود تا از طريق بررسي تاريخچه و تکامل فانتزي در ادبيات فارسي، وضعيت امروزي آن نشان داده شود.
نادر ابراهیمی بیشتر به اعتبار دلبستگی به کودکی، کودکان و ادبیات کودک برای نویسندگان کودک و نوجوان و به تبع آن «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان» مطرح بوده و هست و این ویژهنامه، همین وجه از جمیع وجوه او را در نظر گرفته است؛ گرچه گاه نویسندگانی با نگاهی بزرگسالانه، تعلقات بزرگسالانه یا حتی علایق سیاسیاش را نیز ذکر کردهاند؛ اما محور این مقالهها نادر ابراهیمی نویسنده کودکان و نوجوانان است.
این کتاب دربرگیرنده نوشتارهایی درباره جنبههای مختلف ادبیات کودکان است و به قلم متخصصان فن و پیشکسوتان به رشته تحریر درآمده است. شاعر و نویسنده و ادیتور و کتابداری که در این جزوه سخن میگویند، از احساسات و تجربیات خویش صحبت میکنند. مقاله متخصصانی چون پل هازار و ژلالپمن نتیجه سالها مطالعه و تجربه دقیق علمی است. عناوین برخی از نوشتارها بدین ترتیب است: کتابهای مصور و فکر صلح، وضع کتابهای کودکان چگونه است، کمک تلویزیون به کتابخوانی کودکان، شعر برای کودکان و ... .
غزالی مشهدی شاعر قرن دهم هجری و از شاعران مشهور دوره سلطنت شاه طهماسب صفوی است که به هندوستان کوچ میکند، به دربار اکبر شاه گورکانی میرود و به مقام ملک الشعرایی درباره وی نایل میشود. وی شاعری صوفی منش بود و مثنوی های عرفانی نیز سروده است. زبان ساده و روان بارزترین شعر اوست. علاوه بر دیوان که شامل قصاید، غزلیات و ... است مثنوی های متعددی را به او نسبت داده اند که عبارتند از: اسرار مکتوم، اسرار مکنونه، رشحات الحیات، مرآت الکاینات، نقش بدیع، مرآه الصفات، قدرت آثار، عاشق و معشوق، ساقی نامه ای نیز از او به جامانده است. نقش بدیع را میتوان بهترین مثنوی او دانست که مورد توجه اکثر تذکره نویسان واقع شده و به سان دیگر آثارش تاکنون چاپ انتقادی نداشته است. این منظومه را که 942 بیت دارد به تقلید از مخزن الاسرار نظامی و در ایران سروده و به ترتیب به شاه طهماسب صفوی، خانزمان حاکم جونپور و اکبرشاه تقدیم کرده است.
داستان بیژن و منیژه اپیزودی است در حماسه بزرگ ملی ایران، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی. رخدادهای این داستان مربوط به روزگار پادشاهی کیخسرو و دوران کین خواهی از قاتلان سیاووش است. بیژن و منیژه حماسهای است که نقش اسطوره در آن کمرنگ است. در این داستان، حماسه ماجرایی عاشقانه می آفریند که خود سبب ایجاد صحنههای تازهای میشود و در نهایت پیروزی بزرگ دیگری را بر دشمن پادشاهی ایران پدید میآورد. در شرح و توضیح لغات و عبارات متن، سعی شده است ابتدا با دقت در موارد مشابه و مکرر آنها در سرتاسر شاهنامه، با استفاده از فرهنگ ولف، کاربردها و مفاهیم متفاوت آنها برای نگارنده روشن شود و سپس با مراجعه به متون تاریخی، و متون تحقیقی درباره زبان، فرهنگ، دین و اسطورههای ایران باستان، مطالبی که به فهم بهتر متن کمک کند، آورده شود.