این کتاب مجموعهای از منشآت بهاءالدین محمد بن مؤید بغدادی منشی علاءالدین تکش خوارزمشاه است که در قرن ششم هجری میزیسته است. کتاب مشتمل است بر دیباچه و دو فصل مقدمه مانند و سه قسم. دیباچه در حمد خداوند و نعت پیامبر و آل و اصحاب او و ستایش سلطان وقت و سبب تألیف کتاب. از دو فصل که به منزله مقدمه است، فصل اول را مؤلف به مدح و ثنای بهاءالدین وزیر اختصاص داده و در فصل دوم مختصری مفید در انشاء فارسی و سبکهای مختلف نویسندگان و سبک و طریقه مختار خویش بیان کرده است. اما سه قسم اصلی کتاب، قسم اول مشتمل بر فرمانها و مناشیر دیوانی و عهد نامها و فتحنامهها و قسم دوم دربردارنده نامههایی است که از جانب سلطان به امرا و ملوک اطراف نوشته شده و قسم سوم مشتمل بر اخوانیات (نامههای خصوصی و دوستانه) و رقعهها و ملاطفاتی است که مؤلف به بزرگان عهد و دوستان نوشته است و در پایان این قسم چند قطعه انشاء که افتتاح انواع مراسلات را شاید به طور نمونه و مثال درج و مجموعه را به یک قصیده پارسی در عرض حال خویش و توصیف کتاب و یک قصیده تازی در مدح بهاءالدین وزیر ختم کرده است.
نگارنده این کتاب عزیزالله مصباح ولد مرحوم آقا میرزا محمدعلی خان مستوفی است و درباره موضوع کتاب در مقدمه میگوید: "موضوع و مرسل الیه مراسلات مندرجه در این اوراق تصوری و فرضی است که نگارنده به نیت آنکه بقدر مایه تمکن خدمتی به عالم معارف تقدیم کرده باشد آن را به طور خصوص جهت تدوین این کتاب انشاء و تصنیف نموده و امیدوار چنان است که ارباب فضل و کمال نظر به معاذیری که قبلا معروض داشت تز مهائب و شوائب آن چشم پوشند و این خدمت نالایق محقر را بعز قبول فائز و مفتخر فرمایند"
رساله «یک کلمه» مهمترین اثر میرزا یوسفخان تبریزی معروف به مستشارالدوله، رجل سیاسی و روشنفکر عهد ناصرالدین شاه قاجار، به احتمال زیاد نخستین اثر برجایمانده از جنبش روشنفکری دینی به زبان فارسی است. مستشارالدوله در این رساله میکوشد تا نشان دهد اصول تجدد و تجددخواهی در زمینۀ نهاد سیاست و قانونگذاری نهتنها با تعالیم و احکام دین اسلام ناسازگاری ندارند، بلکه بهآسانی از این تعالیم و احکام استنباط و استخراج و استنتاج میتواند شد. در پایان کتاب نوشتارهایی متفرقه از مستشارالدوله آورده شده است.