مؤلف اصلی این کتاب که آن را سیاستنامه یا سیرالملوک یا پنجاه و یک فصل خواجه نظامالملک خواندهاند، قوامالدین ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق است که نظامالملک لقب داشت و از یکشنبه سیزدهم ذیالحجة الحرام 455 تا دهم رمضان 485 هـ.ق که تاریخ کشتن او بود، پیوسته در دربار آلب ارسلان سلجوقی و فرزندش سلطان ملکشاه به وزارت باقی بود. مشهور است که ملکشاه در پایان سلطنتش از تنی چند از وزیران خواست درباره بهترین شیوه کشورداری و تدبیر امور دین و دنیا کتابی تألیف نمایند تا آن را که از همه بهتر است دستور زندگانی سیاسی و اجتماعی و مذهبی خود سازد و چنانکه از پایان این نسخه برمیآید، در آخرین سفری که خواجه با ملکشاه عازم بغداد بود، جزوات «سیاستنامه» را به نویسنده کتابهای مخصوص سلطنتی محمد مغربی سپرد تا آنها را پاکنویس نماید و هرگاه خواجه را اتفاقی پیش آید، نسخه مرتب را به پیشگاه شهریار تقدیم دارد. این نسخه همان نسخهای است که پس از کشتهشده خواجه مرتب شده و گویا این ترتیب در عهد دوم جانشین سلطان ملکشاه و در زمان سلطان غیاثالدین ابوشجاع محمد بن ملکشاه انجام یافت.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
سیاستنامه که از منشآت جاویدان و فناناپذیر قرن پنجم هجری است، اثر ارزشمند قوامالدین ابوعلی حسن بن اسحق ملقب به نظامالملک، اتابک با اقتدار الپارسلان و جلالالدین ملکشاه سلجوقی و تاریخ سیر اندیشههای سیاسی، اجتماعی و اخلاقی آن زمان است. خواجه نامآور که دشمن سرسخت و کینهتوز ملاحده بود، در این جاویداننامه سعی کرده است رویدادهای عبرتآموز جهان اسلام و ایران باستان، همچنین شرح نهضتهای فراگیر تحولات آن روزگار «خرمدینان ـ مانویان ـ مزدکیان ـ قرمطیان و باطنیان» را با نثری شیوا و روان به رشته تحریر درآورد.
سیرالملوک یا سیاست نامه کتابی است مشتمل بر مسائل حکومتی، سیاسی و اجتماعی دوره سلجوقیان و یکی از متنهای مهم تاریخی و از آثار زیبای نثر فارسی. سیرالملوک در نوع خود کتاب ممتازی است و عباس اقبال آن را در میان کتابهای فارسی کمنظیر میشمارد. موضوع کتاب سیاست کشورداری و سازمان اداری و آداب و رسوم ایران در دوره سلجوقیان است که با بیانی دلنشین همراه با داستانهای آموزنده و حکایات لطیف به تحریر درآمده است.