کتاب تاریخ خانی تألیف علی بن شمسالدین بن حاجی حسین لاهیجی شامل تاریخ حوادث چهلساله گیلان از سنه 885 تا 925 هـ.ق است. این کتاب به دستور سلطان احمدخان (911 ـ 943) از سلاطین کیائی گیلان در نیمه محرم سنه 921 شروع به تألیف شد و در نیمه دوم صفر سال 922 به اتمام رسید. باب اول این کتاب شرح حوادث اواخر حکومت سلطان محمد (851 ـ 883) و فوت اوست و سپس جلوس کارگیا میرزاعلی (883 ـ 910) و سوانح سلطنت او نوشته شده است. باب دوم درباره سلطنت سلطان حسن (910 ـ 911) و عزل و قتل میرزا علی و کشته شدن سلطان حسن است و باب سوم به شرح سوانح دوران سلطنت سلطان احمدخان (911 ـ 943) اختصاص داده شده است.
در این کتاب خواننده از گلزار شعر شاعرانی شوریده حال و نغزگوی به آوردگاه فرمانروایانی زیاده طلب و جنگ افروز کشانده می شود. گاه به دیدار حاکمی دادگر و زمانی در محضر حکیمی ژرفنگر می رود. از کاخ زرین زمامداری هرزه و حیله گر به کوخ عارفی دانشمند و دل آگاه می پیماید...
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.