این کتاب که اجمالاً میتوان آن را نموداری از شرح احوال و گویای برخی آثار عارف نامی خطه عرفانپرور پارس شیخ صدرالدین ابومحمد روزبهان بزرگ فرزند ابی نصر فرزند روزبهان سایر بقلی دیلمی فسائی شیرازی دانست و شامل چهار رساله به این ترتیب است: تحفة اهل العرفان از شرفالدین ابراهیم، روح الجنان از عبداللطیف شمس، تحفة العرفان از روزبهان بقلی دیلمی شیرازی، منازل القلوب از سیمابی. این عارف بزرگ در سال 522 هجری در فسا چشم به دنیا گشود و در نیمه محرم 606 هجری در شیراز رخت از جهان بربسته است.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
روزبهان بقلی 606-522 که به واسطه کثرت وجد و جذبات و شرح شطحیات به شیخ شطّاح معروف گشته بود، از دیلمیانی بود که از زمان حکومت آل بویه در جنوب ایران و خصوصا فارس مستقر شدند. وی که مدت پنجاه سال در شیراز وعظ می نمود در تفسیر قرآن و حدیث، فقه، اصول و عرفان توانا بود و شعر نیز می سرود. روزبهان بقلی که دو شجره تصوف به وی منسوب شده، از آن دسته صوفیانی است که عقیده دارند پرستش جمال و عشق صورت آدمی را به کمال می رساند و جمال ظاهر آینه دار طلعت غیب است. کتاب عبهر العاشقین که شیخ روزبهان در آن به بیان افکار عرفانی و مشاهدات قلبی خویش پرداخته ، چون گل نرگسی است که مشام جان عاشقان را عطرآگین می سازد. این کتاب که به نثر مرسل است در سی و دو فصل تدوین شده و از نخستین متون در عشق صوفیانه و جمال پرستی به زبان فارسی است. یکی از خصوصیات آن ترکیب جملات عربی در سیاق عبارات فارسی است. در تصحیح کتاب پیش رو که به همت هنری کربین و محمد معین میسر گشته است از دو نسخه ایاصوفیه و دکتر غنی استفاده شده که دومی دارای حاشیه نویسی است که در ظاهر در عهد صفوی تالیف شده اند. حواشی مزبورو مقدمه و فصل اول کتاب به زبان فرانسوی در انتهای کتاب گنجانده شده است. عناوین برخی مطالب این کتاب عبارتند از: در آغاز عشق، در وصف عاشقین، در رجای عاشقان، در وجد، یقین ، قربة، مکاشفه ، مشاهده، محبت، شوق، و کمال عاشقان