کتابخانه مجازی ادبیات

رسائل قاجاری عنوان مجموعه ای است از منابع مورد نیاز جهت پژوهش در تاریخ و فرهنگ و تفکر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در عصر قاجار.

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

خواجه حکیم افضل‌الدین کاشانی همه جا به لقب خویش معروف است و در هر کتابی که ذکری از او رفته، او را به عنوان «افضل‌الدین کاشانی» نام برده‌اند و در عرف زبان فارسی به اسم «بابا افضل» مشهور است. رباعیات افضل‌الدین که اغلب آنها معروف و در اذهان مردم نقش بسته و در کتب مختلف استشهاد یا نقل کرده‌اند، در نسخه‌ای خطی به تاریخ 1259 کتابت شده است. این نسخه دربرگیرنده 201 رباعی است که مصحح پس از مقابله با نسخه دیگری که در کتابخانه سلطنتی تهران نگه‌داری می‌شود و شامل 195 رباعی است و نسخه کتابخانه مجلس که شامل 310 رباعی است یا رباعیاتی که در رسائل افضل‌الدین ثبت شده یا در کتب دیگر به نام وی نوشته‌اند و افزودن رباعیاتی که در بعضی از سفینه‌ها یافت شده، مجموعه‌ای گردآوری کرده شامل 482 رباعی و مقدمه‌ای در زندگی، آثار و اشعار بابا افضل کاشانی و در این کتاب برای علاقمندان فراهم آورده است.

افضل‌ الدین محمد مرقی کاشانی (وفات حدود 610 قمری) معروف به بابا افضل کاشانی، شاعر و عارف اهل کاشان است. افضل الدین چند رساله در تصوف، سلوک و حکمت به زبان فارسی و با متنی فصیح دارد. جامع الحکمة رساله ای شیوا در تأویل " بسمله " همراه با مسائل فلسفی و عرفانی است. کاشانی به شماره حرفهای نوزده گانه بسمله، نوزده بخش برای جامع الحکمة منظور کرده است. این رساله از حرف میم که موالید عالم است آغاز و با حرف باء درباره آفرینش خداوند به پایان می رسد تا از آفریدگان به آفریدگار پی برده شود. این کتاب شامل پاره‌ای مباحث چون علت نبودن خدا می باشد که جز در تعالیم باطنی اسماعیلیان نیامده است. احتمال اسماعیلی بودن بابا افضل مبتنی بر همین اشارات و باطنی مذهب بودن استاد اوست. کتاب حاضر به کوشش محمدتقی دانش پژوه و با هدف احیاء متون کهن اسلامی و رعایت امانت در سال ۱۳۶۱ خورشیدی و توسط انتشارات بنیاد قرآن منتشر شد.