صفحات کتب تاریخی نشانیهایی از گذشته دور گیلان و مازندران دارد که شالوده تاریخ مشترک این دو استان بر آن پایه نهاده شده است. مقارن ظهور اسلام و حتی خیلی پیش از آن پیوند این دو سرزمین باستانی با نامی یگانه تحت عنوان «پشتخوارگر» تاریخی آن چنان نزدیک و پیچیده و غیرقابل تفکیک پیش روی ما قرار میدهد که تمیز آن به آسانی ممکن نیست. این کتاب سرگذشت این اقلیم واحد است که طول آن از «آستارا تا استارباد»و عرض آن از سلسله جبال البرز تا دریای خزر کشیده است. در این کتاب روایت خونبارترین حوادث تاریخ «گیلان و دیلمستان» و «طبرستان و رویان و مازندران» ازآغاز تا مشروطیت.
سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.
موسسه امیدوار است با انتشار این مجموعه در نهایت بتواند در ارج نهادن به سند و اشاعه فرهنگ مستندگویی در تاریخ تلاشی درخور نموده و در این راه بخشی از سوالات و خواسته های وسیع ملتی بزرگ را پاسخ دهد و به همراه سایر فعالیتهای تحقیقاتی و انتشاراتی مصمم است به منظور نشر آثار فرهنگی و تاریخی با بهره جویی از مجموعه اسناد و مدارک خود دست به انتشار سلسله کتابهایی با عنوان تاریخ معاصر ایران بزند و در این راه به توکل الهی و یارای استادان و محققان و اهل علم امید بسته است.
این کتاب شامل آیینها و باورهای عامیانه مردم گیل و دیلم (استان گیلان) است که در دو بخش جداگانه به ترتیب حروف الفبای فارسی گردآمده است. ذیل هر مدخل، افزون بر واژه فارسی، معادل گیلکی آن ذکر شده است. صفحات آغازین کتاب، به راهنمای آوانگاری و صفحات پایانی به واژهنامه گیلکی، فهرست نامها و آبادیها اختصاص دارد. مطالب یادشده با تصاویر همراه است.
در این کتاب، نویسنده نخست به اوضاع و احوال اجتماعی، دینی و اقتصادی گیلان، در دوره صفویه و بعد به شورش غریب شاه گیلانی در آن زمان و شکست نیروهای او و پایان زندگانی غم انگیز او میپردازد