کتابخانه مجازی ادبیات

تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.

هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.

از خواجه عبدالله انصاری آثاری زیادی بر جای مانده که از مهم‌ترین آنها، «منازل السائرین» است؛ این کتاب در مشارق و مغارب جهان اسلام مورد توجه بوده و بیش از هر کتاب دیگر در موضوع منازل و مقامات مورد اقبال طالبان و سالکان قرار گرفته است. نظر به سبک جذاب و نثر پخته و شیوای عربی و تضمین آن بر مطالب عالیه و اینکه در میان نظایر خود به بهترین شیوه‌ای قابل تعلیم و تعلم درآمده است، از همان آغاز مورد توجه خاص اهل عرفان قرار گرفت و شروحی بر آن نگاشته شد. «تسنیم المقربین»، شرح فارسی«منازل السائرین» است که توسط شمس الدین محمد تبادکانی طوسی به رشته تحریر درآمده است. شارح در ذیل هر جمله از کتاب، به ترجمه و شرح آن پرداخته است. وی این شرح را با عنایت تام به شرح کاشانی نگاشته است، بدون اینکه هیچ‌گونه اشارتی به آن شرح داشته باشد. وی به جز خاتمه‌ای که در پایان شرح آمده و فصولی که در آخر هر باب از ابواب صدگانه افزوده شده است، غالب مطالب را از شرح کاشی اخذ کرده است تا آنجا که «تسنیم المقربین» را باید تحریر فارسی شرح کاشی دانست.

سهل تستری، به حق، یکی از ارکان تصوف اسلامی است که در ردیف جنید، شبلی و با یزید بسطامی تأثیر فراوان بر تفکر صوفیانه داشته و کمتر کتاب و رساله عرفانی به فارسی یا عربی دیده می‌شود که وامدار سهل و آراء وی نباشد. از میان معاصرین نیز برخی مستشرقین و محققان، پژوهش‌هایی درباره سهل و آراء وی داشته‌اند که معرفی و نقد آنها و منابع کهن صوفیه در باب سهل می‌تواند علاقمندان را به کار آید. در این جستار، منابع تحقیق در احوال و آراء سهل، مطبوع و مخطوط، اعم از فارسی، عربی و برخی منابع لاتینی بررسی شده و چکیده آراء هر نویسنده و یا میزان تأثیرپذیری هر کتاب از سهل، ارائه شده؛ رئوس عناوین این مقاله عبارتند از: 1. رسائل صوفیانه 2. تذکره‌ها یا طبقات رجال صوفیه 3. تواریخ و کتب جغرافی 4. تحقیقات پیرامون سهل 5. مدارک کتابشناسی 6. اصحاب سهل.