ابوالحسن حسینی فراهانی از سادات بزرگوار حسینی است و در فراهان تولد یافته ولی تاریخ تولدش معلوم نیست. وی از ادبا و فضلا و حکمای قرن یازدهم هجری و از سخنوران خوشقریحه و باذوق این عصر است و فنون فضایل و انواع علوم عقلیه و نقلیه و در فنون فضایل و کمالات از لغت و نحو و صرف و معانی و بیان و عروض و قافیه و شعرشناسی و سخنوری قادر و سرآمد اقران خویش بوده است. وی این کتاب را در دو بخش سامان داده است: 1. گزارش قصیدهها؛ 2. گزارش تنها بیتهای دشوار انوری. از پایان بخش یکم و دیباچه بخش دوم آن برمیآید که بخش یکم را در جوانی نگاشته است و از اینکه در آن بررسی دقیق نکرده بود، پوزش میخواهد.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.