استاد بسمل یکی از روشنفکران و روشنگران ثابت قدم جنبش مشروطیت اول بود. در همان آغاز جوانی تحت تأثیر اندیشه های آزادی خواهانه استادان ترقی خواه خویش قرار گرفت و به صفوف جنبش مشروطیت پیسوت. بسمل در تمام دوران زندگی پرافتخار خویش به تقلید از مکتب هندی غزل سرود. در غزل های بسمل گل و بلبل، باغ و بهار، زلف و شانه، عشق و زندگی و زیبایی های زندگی وصف گردیده است. بسمل در سال 1340 در شهر کابل درگذشت.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
ضرب المثل های زبان پشتو (د پشتو امثال او حکم)که در سال 1354 ه ش برای نخستین بار توسط عنایت الله شهرانی جمع آوری و تدوین شده به چاپ رسیده و در ضمن نشریه ها و کتابهایی که در مطبوعات کشور و بیرون مرزی به زبان پشتو به نشر رسیده است مهر چاپ خورده است. مجموعه د پشتو امثال و حکم کار آغازین و ابتدایی بود اینک مجموعه د پشتو متلونه یا ضرب الامثال با غنای بیشتر یا تصحیح و نقد شادروان غریب یار و عبدالحمید عاطف و اهتمام برهان الدین نامق از سوی کانون فرهنگی قیزیل چوپان اقبال چاپ میشود...