شناخت هنرمند و جامعه از آثارش کاری است بسیار دقیق که هیچ اشتباهی را نمیتوان در آن وارد دید. با تحلیل جامعهشناختی یک پدیده میتوان به نشئتگرفتن آن پدیده از اجتماع بهخوبی پی برد. این تحقیق، تحقیقی جامع ومانع از بررسی جامعه در آثار صادق هدایت است. در این کتاب به بررسی جامعهشناختی آثار نویسنده رئالیسم ایرانی پرداخته شده و به او همراه با جامعهاش و از آینه آثارش نگریسته شده است. این کتاب به خواننده این شناخت را میدهد که از آثار صادق هدایت به چگونگی جامعه او دست یابد و نیز تأثیر او را بر جامعه درک کند.
"تاریکخانه" داستان کوتاهی از نویسندهٔ ایرانی، صادق هدایت است که نخستین بار در سال ۱۳۲۱ خورشیدی، همراه با هفت داستان دیگر در مجموعهٔ سگ ولگرد منتشر شد. داستان نوعی تکگویی است و در واقع راوی، دیدگاههای شخصی عزلتگزین را دربارهٔ مرگ و زندگی برای خواننده بیان میکند. راوی در یک اتومبیل مسافربری با شخصی عزلتگزین آشنا میشود و پس از توقف در شهری کوچک در سر راه، دعوت او را برای گذراندن شب در خانهاش میپذیرد. شخص عزلتگزین تنها زندگی میکند. او به راوی میگوید که تصمیم دارد در را به روی دنیا بسته و در اتاقی تاریک در این شهر کوچک زندگی کند. روز بعد، وقتی راوی میرود تا با میزبانش خداحافظی کند، او را مرده مییابد، در حالی که "پاهایش را توی دلش جمع کرده، به شکل بچه در زهدان مادرش درآمده و روی تخت افتاده است".
در مجموعه حاضر، مطالب مربوط به علما و دانشمندان بوشهری، از کتاب 28جلدی ((الذریعه الی تصانیف الشیعه))، استخراج و به فارسی برگردانده شده است .در بخش پایانی کتاب، مترجم علاوه بر مطالب مندرج در کتاب ((الذریعه))، توضیحات دیگری درباره شخصیتهای یاد شده، ضمیمه کرده است.