این کتاب به تشریح زندگی و کارهای عمر خیام میپردازد. خیام به عنوان شاعر، نزد همه شناخته شده است؛ اما کمتر کسی به مقام خیام در ریاضیات و نجوم و سایر علوم توجه میکند. نویسنده در این پژوهش ابتدا از دوران طلایی ریاضی و نجوم و موسیقی در عهد «خیام» سخن میگوید، سپس براساس اقوال دیگران اشارتی دارد بر بینش فلسفی خیام و شهرت و اعتبار او نزد غربیان. در بخش بعدی کتاب نوشتههای چهار تن از ایرانیانی که درباره خیام اثاری برجای گذاشتهاند به اختصار ارزیابی میشود. این چهار تن عبارتند از: صادق هدایت، محمدعلی فروغی، علی دشتی و محمدرضا درویش. نگارنده همچنین در این کتاب با استفاده از منابع متعدد سعی دارد تصویری گویا و روشن از زندگی احوال و اندیشههای خیام به دست دهد.
در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفألزدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.
کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پردهگشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوهگاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصهای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفانپژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب بهویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.
گفتهاند زبان فارسی یکی از بهترین زبانهای دنیاست و آن را تا حد زبان جهانی بالا نشاندهاند. شناسایی امکانات بالقوه زبان، کار شعراست و شناساندن امکانات بالفعلش کار ادبا و زبانشناسان. بیتردید اگر جمیع امکانات زبان فارسی در نظر گرفته شود، از آنجا که هست به مراتب بالاتر خواهد رفت. اما هماناندازه که زبان فارسی خوب و قوی است، خط فارسی بد و ضعیف است. نارساییهایی این خط که بخشهایی از آن در این کتاب عنوان شده، چنان است که به نظر میرسد عملاً در حال توقف است و تا فلج شدن کاملش راه زیادی باقی نمانده است.