کتابخانه مجازی ادبیات

سخن و سخنوران، کتابی است نوشتهٔ بدیع‌الزمان فروزانفر در شرح احوال و نقد و سنجش آثار ۵۵ تن نامورترین شاعران پارسی‌گوی قرن‌های سوم تا ششم هجری. سخن و سخنوران اولین بار در سال‌های ۱۳۰۸ و ۱۳۱۲ در تهران به چاپ رسیده‌است.

طرح فرهنگ خاورشناسان، یکی از طرح های درازمدت و کاربردی پژوهشگاه است؛ و هدف از تألیف کتاب فرهنگ خاورشناسان، تهیه منبعی معتبر و جامع از زندگی نامه و کتاب شناسی ایران شناسان و اسلام شناسان غیرایرانی است که درباره آنان و آثارشان، مکرر مطالبی، به ویژه به زبان فارسی، به صورت کتاب ها و مقاله نوشته و سخنرانی های مختلف علمی و آموزشی ایراد شده است. معرفی زندگی نامه و آثار ایران شناسان و اسلام شناسان از قدیم ترین روزگار تا عصر حاضر، در قالب فرهنگی جامع و معتبر، راه را برای درک و شناخت بیشتر متون تاریخی، باستان شناسی، زبان شناسی، اجتماعی و ادبیات فارسی هموار می سازد.

نویسنده در این کتاب توجه خود را بیش از همه به دو وجه خاص ادبیات ایران معطوف داشته است: ادبیات منظوم و ادبیات منثور. در ادبیات منظوم از سنایی که به‌هرحال پیشرو شعرای عارف سرزمین ماست، آغاز کرده و به بررسی شعرای بزرگ سبک خراسانی نظیر انوری پرداخته و بعد سبک آذربایجانی را پیش کشیده و بحث مستوفی و مفصلی درباره این سبک و نمایندگان آن انجام داده است؛ صحبت درباره چندوچون سبک اصفهانی از دیگر اهداف بررسی اوست. ریپکا در صحبت از ادبیات منثور، نثر ادبی و نثر تاریخی را بیش از همه مدنظر گرفته و به‌ویژه فصل مجزایی درباره تاریخ‌نگاری عهد مغول که در واقع دوره اوج تاریخ‌نگاری ایران است، قلم زده است.

این کتاب ترجمه روسی متن خلاصه شده از کتابی است که سه تن از دانشمندان چک به رهبری یان ریپکا به زبان چکی منتشر کرده‌اند و دارای سه بخش کلی به این ترتیب است: تاریخ ادبیات اوستایی، پارسی باستان و پارسی میانه اثر اتاکار کلیما؛ تاریخ ادبیات پارسی نو از هنگام پیدایش تا آغاز سده بیستم اثر یان ریپکا و ادبیات تاجیکی از سده شانزدهم تا آغاز سده بیستم اثر ایرژی بچکا.