این کتاب دربرگیرنده برگزیدهای از اشعار اسماعیل شاهرودی است. در ابتدای کتاب مقدمهای مفصل از نیمایوشیج درباره شعر وی آورده شده است. در این مقدمه درباره شعر شاهرودی میخوانیم: «خواننده این اشعار وقتی که کتاب کوچکی را به دست میآورد، نشانی از گوینده جوانی پیدا میکند که توانسته است از خود جدایی گرفته و به دیگران بپردازد. برای خوب از آب درآوردن هر قطعه هنری توفیقی لازم است. همچنین برای خوب به هدف رفتن در زندگی هم باید توفیقی را در نظر گرفت و حقیقتا توفیقی است که "آخرین نبرد" شما برای گسستن زنجیر زنگزده و طولانییی باشد که مثل خیلیها فکر میکنند به دست و پای زندگی شما و ابناء جنس شما چسبیده است». سپس ابتدا ده شعر از دفتر «آخرین نبرد» و در ادامه نیز اشعاری دیگر از این شاعر معاصر آورده شده است.
سیمای شاعران، شرح حال، نمونه آثار ۲۰۲ شاعر نامی ایران از قدیمترین ایام تا عصر حاضر است. شعر من سوز دل سوخته زار من است شعر من پرتو تابنده افکار من است شعر من گوهر دریای دل خونین است شعر رخشنده دل گوهر شهوار من است آغاز کتاب با مقدمه ای از مولف ،صابر کرمانی ،درباره شعر و شاعری است. مولف در ابتدای هر شعر ،وصف حالی از شاعر ارائه داده تا خواننده با سراینده اشعار نیز آشنایی مختصر پیدا کند.عمده اشعار گردآوری شده به سبک کهن و با وزن و قافیه و در عین حال در مواردی از سرایندگان شعر نیمایی نیز شواهدی آورده شده است همچون فریدون مشیری و نادر نادرپور ... . طبع جدید اثر با ویرایش مجدد و اضافات و اصلاحات و چاپی زیبا و در دو رنگ منتشر گردیده است.
میرزا نعمتالله بیضائی در سال ۱۲۸۲ خورشیدی در شهرستان آران و بیدگل زاده شد. وی فرزند میرزا محمدرضا (متخلص به ابن روح آرانی)، نوهٔ ملا محمد آرانی (متخلص به روحالامین)، برادر ادیب بیضایی آرانی، عموی پرتو بیضایی آرانی و همچنین پدر بهرام بیضایی است.نعمتالله بیضائی از بهائیان کاشان بود که در شعر به «ذکایی» تخلص میکرد. او حقوقدان و مؤسس انجمن ادبی تهران بود.