کتابخانه مجازی ادبیات

در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفأل‌زدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.

کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پرده‌گشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوه‌گاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصه‌ای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفان‌پژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب به‌ویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.

تا آنجایی که می‌دانیم تاکنون کتابی که موضوع زندگینامه ها و سیر (سیره ها) را در ادبیات عرب بررسی کرده باشد تالیف نشده است. علی رغم اهمیت موضوع و شدت بستگی آن با پیشرفت تدوین تاریخ اسلامی که از زمان تدوین مغازی و سیر آغاز و با تالیف سیره پیامبر و کتب طبقات ادامه یافته و از شرح حال هیچ صاحب علم، فن، یا پیشه ای باز نمانده است، و اکنون به جایی رسیده که می توان میراث ادبی اعراب را در این باب غنی تر و و سیعتر از میراث غرب شمرد. در واقع اعراب و مسلمانان به نگارش زندگینامه های بزرگان و دانشمندان توجه بسیار داشتند و برای پیشرفت این هنر فعالیت بسیار کردند، و در طبقه بندی و ترتیب آنها تنوع بسیار به کار بردند که خواننده شرح آن را در این کتاب خواهد خواند. ادبیات عرب از نگارش سیر که خود نوعی زندگینامه اما مفصل و جداگانه است نیز غافل نماند که از ان جمله اند "سیره ابن طولون" اثر بلوی و "سیره صلاح الدین ایوبی" اثر ابن شداد. عصر حاضر در برابر این هنر که در ادبیات عرب قدیمترین مکان را دارد، بدون واکنش نماند و زندگینامه نویسان معاصر تحت تاثیر روشهای غربی، از نظر تجزیه و تحلیل شخصیتها و بیان تاثیر عوامل روحی و اجتماعی در آنها، به این هنر رنگ و جلوه ای دیگر بخشیدند. زندگینامه نویسان با مطالعه شرایط زمانی و اجتماعی صاحبان ترجمه از نظر میزان تطبیق آنان با محیط خود و همچنین با مقابله روایات برای روشن شدن حقیقت، و با درنظر گرفتن سبک نگارش و شیوه بیان مطالب به صورتی که بتواند تصویری واقعی از حقایق ارائه دهد به تالیف زندگینامه ها پرداختند...

یکی از مهمترین ابزارهای انتقال و توسعه تمدن بشری، ترجمه است. مترجم باید از آگاهی ها و مهارت های خاصی برخوردار باشد و قواعد و ضوابط آن را بیاموزد. هدف محمد عبدالغنی حسن در این کتاب، آموزش قواعد و ضوابط فن ترجمه در زبان و ادبیات عربی است. این کتاب اولین کتاب مستقل در این باره به شمار می رود و به دلیل منبع بودن آن در درس فن ترجمه، دکتر عباس عرب نیز آن را به فارسی برگردانده است. ترجمه یا تعریب، دیدگاه جاحظ و مقدسی، نظر دکتر صروف و زیّات درباره ترجمه، شرایط ترجمه از دیدگاه معاصران، ترجمه تحت اللفظی، چگونگی و موضوعات ترجمه، ترجمه شعر،‌ کتابهای مقدس، قرآن و فرهنگ های فرنگی – عربی، تعریب اعلام خارجی و ... مطالب این کتاب را تشکیل می دهد. نمونه هایی از ترجمه رباعیات خیام نیز آورده شده است. درباره مفهوم ترجمه و تاریخچه سیر تحول آن در زبان عربی نیز دکتر علی منتظمی در مقدمه خود بر این کتاب، مطالب مفیدی بیان کرده است. عباس عرب این ترجمه را در سال 1376 در انتشارات آستان قدس رضوی به طبع رساند.