داستان «گل و نوروز» از جمله داستانهای موفقی است که خواجوی کرمانی به تقلید از «خسرو و شیرین» نظامی به سرایش آن پرداخته است. این داستان، داستان شاهزادهای ایرانی به نام نوروز است که با شنیدن وصف دختری از روم به نام «گل» عاشق او میشود. این داستان در خمسه خواجوی کرمانی آمده است. این اثر را به عنوان یک اثر برجسته و فاخر از خواجو میشناسند؛ به این دلیل که خواجو در این اثر با زبان فاخر، روان و با نازکخیالی توانسته گل و نوروز را پدید آورد.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
مثنوی حاضر که به تتبع مثنوی شیرین و خسرو نظامی سروده شده در جای خود شایان دقت بوده و هنری که در آن به کار رفته بیانی نغز دارد، گر چه گوینده آن از شعرای نامدار نیست ولی مثنوی او بدیع است و از متتبعین ارزندهی نظامی به شمار میرود و جای آن دارد که منظومه او با دقت مطالعه شود. شعله این منظومه را برای تقرب به دستگاه مرحوم فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته به نظم آورده و خود نام شیرین و فرهاد را بر آن نهاده بود ولی بواسطه عدم دقت بنام شیرین و خسرو معروف گردید.
کمالالدین ابوالعطا محمود بن علی بن محمود مشهور به خواجوی مرشد کرمانی و متخلص به «خواجو» شاعری غزلسرا و داستانپرداز است. «روضة الانوار» مثنوی کوتاهی است در حدود دوهزار بیت که در بحر سریع یعنی همان وزن «مخزن الاسرار» سروده شده است. خواجو این منظومه را در برابر «مخزن الاسرار» ساخته و در کلام بعضی از تعابیر نوشده نظامی را نیز با خود دارد و در بسیاری از موراد، راه فهم زبان حافظ را هموار میکند. «روضة الانوار» منظومهای است عرفانی و اخلاقی و اجتماعی در بیست مقاله که هر یک از آنها در موضوع خاصی است و با حکایتی تبیین و تأیید میگردد.
خواجوی کرمانی شاعری زبانآور و گاه بوده و به تقلید از نظامی (پس از امیرخسرو دهلوی) خمسهای به وزن و بحرهای متفاوت پدید آورده و هر یک را نامی نهاده که به ترتیب سرایش عبارتند از: همای و همایون، گل و نوروز، روضة الانوار، کمالنامه، گهرنامه. خواجو قصایدی رسا و غزلیاتش دلکش نیز دارد که دفتر غزلیات و قصاید وی مجموعهای در حدود 25000 بیت و در زمان خود شاعر به دستور تاجالدین عراقی فراهم آمده به نام «صنایع الکمال» نامگذاری شده است. این کتاب کوچک که به بهانه شرکت در بزرگداشت این شاعر ارجمند فراهم آمده است، شامل یکصد غزل از این شاعر بزرگ است و یک ساقینامه که ضمن داستان «همای و همایون» آمده است که نمونهای از مثنویسرایی شاعر نیز میباشد.