جهانبینی حافظ اقیانوسی فراخ و پهناور است؛ هم ژرفای اندیشه مولوی را با خود دارد و هم جوشش بینش خیام را؛ هم خیزش پیکارجویانه شعر ناصر خسرو را به همراه دارد و هم زلالی اندیشه فردوسی را. به عبارت دیگر حافظ در گستره عرفان همانند مولوی و در آبخست ظلمانی زندگی، فیلسوف شکاک و دوراندیش چون خیام؛ در تازش به بیدادگران همانند ناصر خسرو است و در بیان غمنالههای بشری چون فردوسی. در این کتاب زندگی، زمانه، جهانبینی و زیباییشناسی اشعار حافظ تحلیل و بررسی شده است.
در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفألزدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.
در این کتاب کوشیده شده تا با سفر به گوشههای پنهان و پرتوافکنی بر سایهروشنهای تاریخ و فرهنگ باستانی مازندران و گیلان بخشی از حقایق ناگفته بیان شود؛ بنابراین در این کتاب تاریخ به شیوه خطی روایت نشده است. در جستار نخست مازندران و گیلان در گذار به تاریخ بررسی شده و در جستار دوم به بررسی اقوام باستانی در شمال ایران پرداخته شده است. جستار سوم بحثی است درباره مازندران در آیینه اسطوره بودن. در دو جستار پایانی نیز به ولاشها و گشنسبشاهیان در تبرستان و سرچشمههای تاریخی موسیقی مازندران و گیلان پرداخته شده است.