در این کتاب هفت نوشتار درباره پایههای دین زرتشتی به این ترتیب آورده شده است: آیا ما زرتشتی هستیم، برای باقی ماندن چه طرح و تدبیری باید اندیشید، مقام دانش و آموزگار و دانشآموز در تعالیم اشوزرتشت، توحید ـ اخلاق حسنه و ساخت اجتماعی سالم، حق و باطل ـ تضاد یا دوگانگی در نهاد بشر، نهادهای اجتماعی برای بقای جامعه و میهن در فرهنگ ایران باستان، مقام روشنایی و آشتی ارگانها و دیگر دینهای توحیدی. این نوشتارها ابتدا در ماهنامه «هوخت» منتشر شده بودند و سپس در این کتاب یکجا منتشر شدهاند.
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
مجموعه حاضر چهارده مقاله از استاد کاظم مدیرشانه چی است. بعضی از این مقالات در زمان انتشار برای فارسی زبانان تازگی و اهمیت بیشتری از این زمان داشته است، زیرا آن زمان درباره کتابخانه های اسلامی یا بعض عناوین این مقالات مستقلا مقاله یا کتابی به فارسی وجود نداشت و آنچه در مطاوی کتابها چون کتاب شریف (النقض) یا در تاریخ ادبیات فارسی یا کتب شرح حال علما و امثال آن آمده بود به اجمال و بدون ترتیب زمانی و تاثیر و تاثر هریک از دیگری ذکر شده که خوشبختانه در این باره بعدا کتابهایی مستقلا و یا از عربی به فارسی انتشار یافت که از لحاظ جامعیت و دیگر جهات چون دسته بندی کتابخانه ها به: عمومی و خصوصی و در بخش نخست "عمومی" به مساجد و مدارس و خانقاه ها و در بخش دوم "شخصی" به کتابخانه های امرا، وزرا، علما، و ...، قابل توجه و حاوی اطلاعات مهمی در این راستا است. منتهی هیچ نوشته ای نیست که واجد همه اطلاعات باشد. به علاوه که همه منابع در دست همه نویسندگان نبوده و نیست...
این کتاب چکیدهای از زندگانی و تعالیم اشوزرتشت پیامبر باستانی ایرانیان است که به زبانی ساده و به اختصار برای مطالعه دانشآموزان به نگارش درآمده است.
در زمان هخامنشیان بیش از سه مذهب بزرگ در جهان عرض اندام نداشت؛ اول زرتشتی، دوم بودایی و سوم یهودی. در تعالیم زرتشت چند اصل کلی به چشم میخورد که همانند آن در دینهای آن زمان دیده نمیشود. در این کتاب بر اساس سنگنبشتههای دوران هخامنشی و دیگر اسناد موجود از آن دوران، دین این دوران مورد بررسی قرار گرفته است.