این کتاب حاصل دیدار آندره ژید از شوروی است. ژید ابتدا به طرفداری از شوروی و حزب کمونیست و انقلاب کارگری آنها و امیدی که در دل همه آزادیخواهان ایجاد کرده بودند، میپرداخت. با سفرهای مختلف به شوروی و با دیدن گروهها و طبقات مختلف همه این امیدها به یأس بدل شد. ژید با قلم روان و روانشناسی عمیقی که در او وجود دارد به تأمل میپردازد. این کتاب در واقع توبهنامه نویسنده است از آنچه قبلاً گفته بود و از شوروی حمایت کرده بود. به نظر ژید آنچه در شوروی یافت نمیشود اختیار و اراده و آفرینشگری است.
نویسنده در مقدمه در مورد موضوع کتاب میگوید: در این کتاب کوشیدهام که ادبیات شوروی را در جنبه های سهگانه آن بخواننده بشناسانم. نخست مراحل پیشرفت آن، قوانین کلی و عواملی که بر این پیشرفت حکومت میکند. دوم، مسائلی که پیشرفت و تکامل ادبیات شوروی پیش کشیده شده است. مثلا مساله سنت های موروثی و تاثیر آن در ادبیات شوروی رئالیسم سوسیالیستی و مبارزه در ادیات، نقش حزب ما در توسعه ادبیات و مساله محتوی، صورت و روش بحث شده و در مرحله سوم از شخصیت های برجسته ادبیات شوروی سخن به میان آمده است و در طول این بحث ها از کتابهایی که عقاید عمومی را برانگیخته و موجب انتقاداتی شده است سخن خواهم گفت
گئورگی پلخانف ؛ نظریهپرداز مارکسیست روس، بنیانگذار جنبش مارکسیستی در روسیه و برای سالهای متمادی، نماینده و مدافع اصلی آن بود. او همچنین از بنیانگذاران حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه بود و بعد از انشعاب در حزب، او به مِنشویکها (حزب اقلیت) پیوست، اما همواره سعی در ایجاد اتحاد بین دو حزب داشت. پلخانف معتقد بود که جوامع بشری به ویژه جامعه روسیه برای پیاده کردن موفقیتآمیز مارکسیسم هنوز «نارس» بوده و سرمایهداری باید ابتدا رشد کند تا سوسیالیسم ممکن گردد و از همین رو با دولت شوروی مخالف بود. مهمترین آثار او عبارتند از: «آنارشیسم و سوسیالیسم»، «تاریخ از نگاه یکتاشناسان»، «تاریخ ماتریالیسم»، «حقایق منطقی»، «اهمیت مطالعه تاریخ از نظر تحولات اندیشه»، «نقش فرد در تطور تاریخ» و آخرین تالیف او «مسائل اساسی مارکسیسم».
این کتاب دربرگیرنده مجموعهای از نوشتارهای آندره ژید نویسنده معروف و شهیر فرانسوی است. تحول تئاتر، اسکار وایلد، درباره تأثیر در ادبیات عناوین برخی از مقالات این کتاب هستند. در بخش بعدی نامههای ژید به آنژل آمده که درباره نیچه، کلاسیسیسم، میربو و وکورل و .... است.
آندره ژید نویسنده معروف فرانسوی در این کتاب داستایوسکی (1881 – 1821م) را از روی نامه ها و نوشته هایش نقد کرده است. وی در بررسی نامه ها، ترجمه ین بی استوک را ملاک قرار داده است. در این اثر، درباره شخصیت داستایوسکی از روی آثارش نیز سخن رفته است و گوشه هایی از آثار او در خلال نقد آورده شده است. بخش عظیمی از این کتاب، سخنرانی آندره ژید در تماشاخانه «ویوکولومبی یه» است که به مناسبت صدمین سالگرد تولد داستایوسکی برگزار شده بود. این کتاب به همت حسن هنرمندی به فارسی برگردانده شد و در سال 1354 توسط انتشارات زوار به طبع رسید.