شاعران جهان اسلام و از جمله شاعران پارسیگو از دیرباز در 13 رجب، عید غدیر خم و شبهای احیاء در ماه مبارک رمضان و دیگر ایام سال در مناقب و فضایل اولین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت مولای متقیان، حضرت امیرمؤمنان علی (ع) شعرهای فراوان سرودهاند. این کتاب دربرگیرنده مجموعهای از اشعار سخنسرایان پارسیگوی در مقام و مناقب امام نخست شیعیان است. از میان شعرای این مجموعه میتوان به شیخ مصلحالدین سعدی، خواجه حافظ شیرازی، حکیم سنایی غزنوی، ملکالشعرا، صبا، ناظرزاده کرمانی، آذر بیگدلی و .... اشاره کرد.
معارف نهجالبلاغه در شعر شاعران تألیف محمد دشتى در این مجموعه به تأثیر معارف نهجالبلاغه و پند و اندرزهای امام علی(ع) در ادبیات فارسی، به ویژه ادبیات منظوم پرداخته شده است. مؤلف با بررسی اشعار شاعران بلند آوازه ای چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، سنایی، عطار، ناصر خسرو، بسطامی، فیض کاشانی، اقبال لاهوری، دهخدا و امام خمینی(ره)، اثرپذیری این سخن سرایان را از کلمات گهربار امیر مؤمنان(ع) در دو بخش قالبی و مضمونی تشریح کرده است. وی ابتدا به فرازی از سخنان امیر مؤمنان(ع) در نهجالبلاغه اشاره میکند و سپس، ابیاتی از سخن سرایان ادب فارسی را ذکر نموده و نشان میدهد که چگونه این ناموران شعر پارسی، در قالب اشاره، اقتباس، استعاره، تضمین، ترجمه و تلمیح از قالب و محتوای معارف نهجالبلاغه سیراب شدهاند و غنای شعر خود را دو چندان کردهاند. نویسنده، در پایان به فهرست موضوعی مدخلهایی پرداخته که شاعران یاد شده از کلمات علی(ع) اقتباس کردهاند و نشانی خطبهها، نامهها و کلمات قصار را نیز، در کنار آن ذکر کرده است. این مدخلها که افزون بر صدها موضوع میشود، در باره مسائل اعتقادی، اخلاقی، سیاسی، پند و اندرز، دنیا و آخرت، فضایل و مناقب اهل بیت(ع)، بعثت پیامبر، آموزش و پرورش، تواضع و فروتنی، دستگیری از تهیدستان عبرت از روزگار و مقام و منزلت علی(ع) است
حداد کاشانی از استادان مسلم شعر پارسی است که با طبعی موزون و لطیف و خدادادی سراینده پرارج ترین شعر پارسی در گونه قصیده، غزل، دوبیتی و رباعی در مدایح و مراثی آل اطهار و سید ابرار و تنبیه و تنبه جامعه خویش میباشد. شیوه "حداد کاشانی" در غزل شیوه عراقی متمایل به سبک هندی و در قصیده از پیروان پر و پاقرص خراسانیان است. او به صنایع و تکلفات بدیعی عشق فراوان دارد و حتی المقدور بیتی از وی خالی ازفنون و صنایع بدیعی نمیباشد. بویژه به تجنیس، مجانست بسیار دارد. اما بطور کلی همه سروده های وی لطیف و پر معنی و سلیس و محکم است....
کتابی که از نظر خوانندگان می گذرد مجموعه آثار گرانبهاییست که در طی قرنها در منقبت نابغه بزرگ بشریت علی (ع) گفته شده و مدتها وقت صرف آن گردیده تا از میان اوراق فرسوده کتابها اخراج و بعد از تطبیق و مقایسه با نسخ دیگر به این صورت در آمده است. اشعار این مجموعه از 110 گوینده انتخاب و بر هریک شرح حال کوتاهی افزوده شده عموما متعلق به کسانی است که از عهد صفویه به بعد در ایران ظهور کرده اند به دلیل آنکه مذهب تشیع تا روزگار سلطنت صفویه در ایران رسمیت نداشت و خواه و ناخواه شاعرانی که پیش از آن عهد می زیسته و به مذهب تشیع علاقه نشان می دادند به علت عدم آزادی از ساختن اشعار مذهبی خودداری کرده و اگر احیانا گوینده دست به چنین کاری میزد ناگریز از مدح خلفای دیگر بود چنانکه در یکی از قصائد سعدی این نکته کاملا آشکار است. پس در حقیقت ساختن اشعار مذهبی از عهد صفویه در ایران رواج یافت و ناگزیر مجموعه حاضر حاوی آثاریست که از آن عهد تا به امروز به وجود آمده است