کتابخانه مجازی ادبیات

کمال‌الدین ابوالعطا محمود بن علی بن محمود مشهور به خواجوی مرشد کرمانی و متخلص به «خواجو» شاعری غزل‌سرا و داستان‌پرداز است. «روضة الانوار» مثنوی کوتاهی است در حدود دوهزار بیت که در بحر سریع یعنی همان وزن «مخزن الاسرار» سروده شده است. خواجو این منظومه را در برابر «مخزن الاسرار» ساخته و در کلام بعضی از تعابیر نوشده نظامی را نیز با خود دارد و در بسیاری از موراد، راه فهم زبان حافظ را هموار می‌کند. «روضة الانوار» منظومه‌ای است عرفانی و اخلاقی و اجتماعی در بیست مقاله که هر یک از آنها در موضوع خاصی است و با حکایتی تبیین و تأیید می‌گردد.

خواجوی کرمانی شاعری زبان‌آور و گاه بوده و به تقلید از نظامی (پس از امیرخسرو دهلوی) خمسه‌ای به وزن و بحرهای متفاوت پدید آورده و هر یک را نامی نهاده که به ترتیب سرایش عبارتند از: همای و همایون، گل و نوروز، روضة الانوار، کمال‌نامه، گهرنامه. خواجو قصایدی رسا و غزلیاتش دلکش نیز دارد که دفتر غزلیات و قصاید وی مجموعه‌ای در حدود 25000 بیت و در زمان خود شاعر به دستور تاج‌الدین عراقی فراهم آمده به نام «صنایع الکمال» نام‌گذاری شده است. این کتاب کوچک که به بهانه شرکت در بزرگداشت این شاعر ارجمند فراهم آمده است، شامل یکصد غزل از این شاعر بزرگ است و یک ساقی‌نامه که ضمن داستان «همای و همایون» آمده است که نمونه‌ای از مثنوی‌سرایی شاعر نیز می‌باشد.

"شمس‌الدین محمد بن محمود آملی "فرهنگ حاضر را در عهد "سلطان محمد الوجایتوخان "( 703 716) تالیف کرده است .در این فرهنگ مجموعه لغات و اصطلاحات علوم و فنون مختلف به ترتیب حروف الفبای فارسی تدوین شده است . این فرهنگ از روی نسخه چاپ نفایس الفنون فی عرایس العیون (چاپ تهران، کتاب‌فروشی اسلامیه، ذی‌قعده 1379در سه جلد به تصحیح حاج میرزا ابوالحسن شعرات) تلخیص و تالیف شده و حتی‌الامکان عین عبارات کتاب در برابر اصطلاح مربوط ذکر گردیده است .در ذیل هر مدخل علاوه بر آوانگاری انگلیسی، شرح مختصری از واژه، و معادل‌های فارسی .در پایان کتاب، فهرست علوم و فنون با اصطلاحات هر یک به ترتیب حروف الفبا آمده است .

مخزن الاسرار یک مثنوی حکیمانه ـ عارفانه است که به زبانی استوار و سخت هنرمندانه سروده شده و شاعر تعهدی در بیان اسرار عرفان به زبان شعر نو زمان دارد و حکایت‌های کوتاه و رمزناک از زبان جانوران و انسان‌ها را به بیت مقاله آخر کتاب افزوده است تا بتواند اندیشه‌های عارفانه و حکیمانه خویش را در این کتاب بیان کند. این کتاب دربرگیرنده گزیده‌ای از این مثنوی حکیمانه است که با مقدمه‌ای در زندگی و آثار نظامی و همچنین شرح ابیات آورده شده است.