شرح كتاب سيبويه، اثر ابوسعيد حسن بن عبدالله مرزبان سيرافى (متوفى 368 ق)، مشهور به قاضى ابوسعيد سيرافى، قديمى‌ترين شرح بر «الكتاب» سیبویه است. سيرافى شرحش را بدون تمهيد و مقدمه‌اى كه شيوه او را توضيح دهد، آغاز كرده است؛ اما با توجه به كتاب مى‌توان به شيوه او در اين شرح دست يافت. وى ابتدا تكه‌اى از كلام سیبویه را ذكر مى‌كند و به دنبال آن به شرح آن عبارت مى‌پردازد. البته او هميشه به اين روش ملتزم نيست؛ چنان‌كه در «باب الهمزة» توضيحات خود را بر كلام سیبویه مقدم مى‌كند. سيرافى عبارات را به‌گونه‌اى توضيح مى‌دهد كه براى خواننده قابل فهم باشد؛ لذا ياقوت در «معجم الأدباء» مى‌نويسد: «نحويون زمان ما سه گروهند: آن‌كه كلامش فهم نمى‌شود كه «رمانى» است؛ آن‌كه بخشى از كلامش فهميده مى‌شود كه «ابوعلى فارسى» است و آن‌كه تمامى كلام او فهميده مى‌شود كه «سيرافى» است». وى در شرح مطالب تنها به عبارات بسنده نكرده، بلكه مسائل فراوانى و به‌ويژه آراء نحويون پيش از سيبويه را متعرض شده است؛ مذهب نحوى سيرافى عموماً بصرى بوده و وقتى نظريه‌اى از آنها را متذكر مى‌شود با لفظ «أصحابنا» مى‌آورد و لذا وى مؤيد بصريون بوده و آراء كوفيون را رد مى‌كند.

منابع مشابه بیشتر ...

636f8bc64c1dd.jpg

25 مقاله تحقیقی فارسی درباره سیبویه (ارائه شده به کنگره جهانی بزرگداشت دوازدهمین قرن درگذشت سیبویه دانشگاه پهلوی 7 تا 12 اردیبهشت 1353)

جمعی از نویسندگان

ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر سیبویه (۱۴۰- ۱‎۸‎۰ ه.ق) از دانشمندان ایرانی در صرف و نحو زبان عربی و پیشوای مکتب نحوی بصره بود. «الکتاب» وی، اوّلین کتاب حاوی صرف و نحو عربی و از منابع و مأخذ قابل اطمینان در این زمینه است. وی نخستین فردی بود که برای زبان عربی صرف و نحو نوشت و صداها را در این زبان مشخص ساخت. کتاب حاضر که مشتمل بر مقالات تحقیقی فارسی درباره سیبویه است حاصل کنگره جهانی بزرگداشت دوازدهمین سده درگذشت سیبویه می باشد که در سال ۱۳۵۳ در دانشگاه شیراز برگزار شد.

635e8013e86fa.png

مفید العلوم و مبید الهموم: فرهنگنامه واژگان دشوار المنصوری فی الطب زکریای رازی

ابن حشاء تونسی

در میان کتب و رسائل پرارزش و محققانه زکریای رازی، کتاب «المنصوری» هم به لحاظ حجم نه‌چندان زیاد و هم به لحاظ جامعیت و ارائه مطالب در ده بخش اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین از دیرباز مورد توجه اهل فن در سراسر جهان اسلام و نیز اروپا قرار گرفته است. جایگاه ممتاز این کتاب و ضرورت دسترسی آسان به مفهوم و معنای اصطلاحات و لغات به‌کار برده‌شده در این کتاب را ایجاب می‌نمود؛ بنابراین کوشش‌هایی در این‌باره صورت گرفته که از جمله آنها باید به کتاب «مفید العلوم و مبید الهموم» اثر احمد بن محمد (ابن حشا» از حکیمان قرن هفتم مغرب اسلامی اشاره کرد که لغت‌نامه و فرهنگ اصطلاحات کتاب «المنصوری» را تهیه و تدوین نمود. کتاب حاضر ترجمه کتاب «مفید العلوم و ....» است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5ddd4ff4e6315.png

شرح کتاب السیبویه (الجزء الرابع عشر)

ابی سعید السیرافی

شرح كتاب سيبويه، اثر ابوسعيد حسن بن عبدالله مرزبان سيرافى (متوفى 368 ق)، مشهور به قاضى ابوسعيد سيرافى، قديمى‌ترين شرح بر «الكتاب» سیبویه است. سيرافى شرحش را بدون تمهيد و مقدمه‌اى كه شيوه او را توضيح دهد، آغاز كرده است؛ اما با توجه به كتاب مى‌توان به شيوه او در اين شرح دست يافت. وى ابتدا تكه‌اى از كلام سیبویه را ذكر مى‌كند و به دنبال آن به شرح آن عبارت مى‌پردازد. البته او هميشه به اين روش ملتزم نيست؛ چنان‌كه در «باب الهمزة» توضيحات خود را بر كلام سیبویه مقدم مى‌كند. سيرافى عبارات را به‌گونه‌اى توضيح مى‌دهد كه براى خواننده قابل فهم باشد؛ لذا ياقوت در «معجم الأدباء» مى‌نويسد: «نحويون زمان ما سه گروهند: آن‌كه كلامش فهم نمى‌شود كه «رمانى» است؛ آن‌كه بخشى از كلامش فهميده مى‌شود كه «ابوعلى فارسى» است و آن‌كه تمامى كلام او فهميده مى‌شود كه «سيرافى» است». وى در شرح مطالب تنها به عبارات بسنده نكرده، بلكه مسائل فراوانى و به‌ويژه آراء نحويون پيش از سيبويه را متعرض شده است؛ مذهب نحوى سيرافى عموماً بصرى بوده و وقتى نظريه‌اى از آنها را متذكر مى‌شود با لفظ «أصحابنا» مى‌آورد و لذا وى مؤيد بصريون بوده و آراء كوفيون را رد مى‌كند.

تاریخ ادبیات/تاریخ ادبیات عربی
کتاب
5ddd5000f26cc.png

شرح کتاب السیبویه (الجزء الثالث عشر)

ابی سعید السیرافی

شرح كتاب سيبويه، اثر ابوسعيد حسن بن عبدالله مرزبان سيرافى (متوفى 368 ق)، مشهور به قاضى ابوسعيد سيرافى، قديمى‌ترين شرح بر «الكتاب» سیبویه است. سيرافى شرحش را بدون تمهيد و مقدمه‌اى كه شيوه او را توضيح دهد، آغاز كرده است؛ اما با توجه به كتاب مى‌توان به شيوه او در اين شرح دست يافت. وى ابتدا تكه‌اى از كلام سیبویه را ذكر مى‌كند و به دنبال آن به شرح آن عبارت مى‌پردازد. البته او هميشه به اين روش ملتزم نيست؛ چنان‌كه در «باب الهمزة» توضيحات خود را بر كلام سیبویه مقدم مى‌كند. سيرافى عبارات را به‌گونه‌اى توضيح مى‌دهد كه براى خواننده قابل فهم باشد؛ لذا ياقوت در «معجم الأدباء» مى‌نويسد: «نحويون زمان ما سه گروهند: آن‌كه كلامش فهم نمى‌شود كه «رمانى» است؛ آن‌كه بخشى از كلامش فهميده مى‌شود كه «ابوعلى فارسى» است و آن‌كه تمامى كلام او فهميده مى‌شود كه «سيرافى» است». وى در شرح مطالب تنها به عبارات بسنده نكرده، بلكه مسائل فراوانى و به‌ويژه آراء نحويون پيش از سيبويه را متعرض شده است؛ مذهب نحوى سيرافى عموماً بصرى بوده و وقتى نظريه‌اى از آنها را متذكر مى‌شود با لفظ «أصحابنا» مى‌آورد و لذا وى مؤيد بصريون بوده و آراء كوفيون را رد مى‌كند.

تاریخ ادبیات/تاریخ ادبیات عربی
کتاب