کتابخانه مجازی ادبیات

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

کتاب «چهار مقاله» که اسم اصلی آن مجمع النوادر است، در سال 550 هجری به قصد شناسانیدن چهار فن دبیری و شاعری و طب و نجوم و هدایت دبیران و شاعران و طبیبان و منجمان که در خدمت سلاطین ادای وظیفه می‌کردند نگاشته شد. مصنف این کتاب ابوالحسن نظام‌الدین احمد بن عمر بن علی سمرقندی معروف به نظامی سمرقندی از نویسندگان و شاعران قرن ششم هجری است. در این دفتر منتخبی از مقاله اول و دوم کتاب «چهار مقاله» نظامی عروضی دیده می‌شود و این منتخب از آن‌رو ترتیب داده شده تا از یک نویسنده مشهور میانه قرن ششم، نمونه‌ای در دست خوانندگان باشد.

نظامی سمرقندی نویسنده و شاعر قرن ششم هجری دربار ملوک غوریه بامیان است که از اشعار او جز چند قطعه برجای نمانده است. " چهار مقاله " که به ظاهر نام اصلی آن "مجمع النوادر" بوده، اثر منثوری است که به نام یکی از شاهزادگان غوری تدوین شده است. این کتاب که از قدیم موردتوجه ادبا و فضلا بوده و ترکیبی از شیوه نثر مرسل و نثر فنی جدید است، دارای مقدمه ای مشتمل بر پنج فصل و مقالات چهارگانه ای با عناوین زیر است: در ماهیت دبیری، در ماهیت علم شعر، در علم نجوم و در علم طب. نظامی سمرقندی در این کتاب، شرایط و اوصاف مشاغل ملازم دربار را همراه با حکایات متناسب با موضوع هر بحث نقل کرده است. کتاب حاضر به کوشش دکتر محمد معین و مطابق با نسخه تصحیح شده محمد قزوینی در سال 1327 هجری چاپ لندن، تدوین شده است.