5e8872d621609.jpg

تاریخ مسعودی معروف به تاریخ بیهقی (مجلد دوم: شامل بازمانده متن کتاب و قسمتی از حواشی و تعلیقات)

مکان چاپ: تهران ناشر: کتابخانه سنائی تاریخ چاپ: هجری شمسی زبان: فارسی

تاریخ مسعودی معروف به تاریخ بیهقی که مجلدات پنجم تا دهم کتاب بزرگی است به نام «جامع التواریخ» یا «جامع فی تاریخ آل سبکتکین» یا «تاریخ آل محمود» یا «تاریخ آل سبکتکین» تألیف نویسنده معروف قرن پنجم ایران ابوالفضل محمد بن حسین کاتب بیهقی و یگانه قسمتی است مستقل که از آن کتاب بزرگ مانده است. این کتاب به چند جهت یکی از مهم‌ترین کتاب‌های نثر فارسی است: نخست آنکه حدود هزار سال است که نوشته شده و اگر کهنه‌پاره‌ای از آن زمان به دست می‌آمد، غنیمتی بزرگ بود، چه اینکه به گفته و نوشته مردی که در زمان خود ادیب و دانشمند و نویسنده و خوشنویس بوده است. دوم آنکه یگانه کتابی است که جزئیات زندگی شبانه‌روزی و کردار و گفتار مردم ایران را در زمان‌های قدیم دربر دارد. سوم اینکه تاریخ مفصل زمانی است که عبرت‌های بسیار در بردارد. چهارم آنکه از نظر لغت و صرف و نحو و ترکیبات و تعبیرات و تلفیقات زبان فارسی گنجینه بی‌مانندی است. بالاخره اینکه داستان‌ها و حکایات و اشعار بسیاری از دوره‌های پیش از غزنویان را دربر دارد که برای ادبیات و تاریخ ایران بسیار سودمند است.

منابع مشابه بیشتر ...

65e0740bb8991.jpg

پیشینه تاریخی فرهنگی لاهیجان و بزرگان آن

محمدعلی قربانی

لاهیجان امروزه یکی از شهرستان‌های استان گیلان است، اما بنا بر پیشینۀ تاریخی‌اش، روزگاری بر شهرها و آبادی‌های شرق گیلان و غرب مازندران، نقش مرکزیت داشت و قریب به اتفاق این مناطق بخشی از لاهیجانِ تاریخی محسوب می-شدند. مرکزیت این شهر به¬ویژه از زمان خان‌احمد گیلانی و حضور شاعران و هنرمندان نامی در دربار او، دست¬کم از عصر صفوی، این شهر را زبانزد عام و خاص کرده است. تا جایی که برای پی بردن به بُعد علمی و ادبی آن، لازم است که پروندۀ بزرگانی چون سلًار دیلمی، مهیاردیلمی، یحیی دیلمی، شیخ زاهد لاهیجی، عبدالرزاق فیاض، حزین لاهیجی و... به دقت مطالعه شود. کتاب حاضر، پيرامون پيشينه تاريخي و فرهنگي لاهيجان و معرفي برخي از مهم‌ترين بزرگان آن ديار و مشتمل بر سه بخش عمده است: بخش اول: در بيان تاريخ و جغرافياي عام لاهيجان، که آميزه‌اي است از ديلمان و گيلان. بخش دوم: در بيان تاريخ و جغرافياي خاص لاهيجان، بخش سوم: در تذکره علماء و شخصيت‌هايي که به نحوي با اين منطقه در ارتباط بودند.

65df4bbcd6ccc.jpg

فرزندان درباری ایران

ویلفرید اسپاروی

اسپاروی به تصور اینکه یکی از شاگردان مستعدش ممکن است روزی به مقام های عالی سیاسی در ایران دست باید از همان ابتدا به پرورش استعداد او در راستای منافع کشور خود می‌پردازد و سعی می‌کند به او بقبولاند که خیر و صلاح جهان به خیر و سعادت نژاد آنگلو ساکسن بستگی دارد. مؤلف از رسم “مداخل” در ایران، این عرف ناشایست عصر بی خبری به وضوح و اجمال سخن می‌گوید و زنجیره آن را از شاه تا رعیت بازگو می‌کند و وضع فروش مشاغل مهم دولتی را یکی از عوامل خرابی ملک و ملت می‌شمارد. اسپاروی از مشهوراتی که دیگر سیاحان شرح داده‌اند، دوری گزیده و آنچه بیان نموده تا حد زیاد بدیع و تازه است. او تنها به شرح وقایع بسنده نمی‌کند بلکه با ایجاز پر معنی به تحلیل رویدادها می‌پردازد و برخلاف بعضی از سیاحان به تحسین شیوه زندگی و مشی زن ایرانی می‌پردازد و او را محور زندگی خانواده می‌داند که تنها امید و آرزوی خود را در خوشبختی خانواده‌اش جستجو می‌کند. نقش چادر را در زندگی اجتماعی زن ایرانی واجد اهمیت بسیار دانسته و آن را ته بند اسارت، بلکه نشان آزادی و مجوزی برای ورود او و شرکت او در فعالیتهای اجتماعی می‌شمارد و به ذکر مثالهای چندی از شرکت زنان در اعتراض های اجتماعی می‌پردازد و از این طریق به تحسین زیبایی طبیعی فوق العاده زن ایرانی می‌نشیند.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5f78d8378036f.jpg

حسنک وزیر از تاریخ بیهقی

ابوالفضل بیهقی

حسنک وزیر آخرین وزیر سلطان محمود غزنوی بود که به دستور مسعود غزنوی و به فتوای خلیفه بغداد تحت عنوان قرمطی بودن به دار آویخته شد. صحنه به دار آویختن حسنک که در تاریخ بیهقی آمده است بی‌شک یکی از شاهکارهای نثر قرن 5 فارسی است. تاریخ بیهقی بسیار مستند و قابل اعتماد است، همه جا وقایع را با عرضه داشتن اسناد حقیقی قابل اطمینان می‌سازد و درستی اخبار را تاکید می‌کند. از مزایای تاریخ بیهقی بیطرفی کامل مولف است، هرگز در مدح یا ذم مبالغه نکرده است، خاصه هرگز به ذم کسانی که از مقامات عالی معزول گشته و مغضوب دربار شده‌اند نمی‌پردازد. کتاب تاریخ بیهقی همانقدر که از نظر تاریخ مهم است، از لحاظ ادبی نیز با ارزش است و نمونه بسیار عالی از نثر دوره غزنوی است

نثر/متون کهن/ادبی
کتاب
5ea4df199c78c.jpg

دیبای خسروانی؛ کوتاه شده تاریخ بیهقی

ابوالفضل بیهقی

حقیقت این است که در کتاب تاریخ بیهقی آگاهی‌های ارزنده‌ای از تاریخ سیاسی و اجتماعی عصر غزنویان وجود دارد که جای آن در دیگر کتاب‌ها خالی است و هرگز نمی‌توان از آنها غافل ماند؛ اما لطف کار بیهقی در الفیق تاریخ و ادب است. کوشش نویسندگان در این کتاب بر آن بوده تا این روح ادبی ـ تاریخی کتاب، چنان‌که هست بر جای بماند. در این گزیده متن «تاریخ بیهقی» تصحیح دکتر علی اکبر فیاض، چاپ دانشگاه فردوسی مشهد که منقح‌ترین و کامل‌ترین متن بیهقی است، مبنای کار بوده است.

نثر/متون کهن/گزیده‌ نظم و نثر
کتاب