کتابخانه مجازی ادبیات

یکی از شیوه‌های ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمی‌داد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام می‌کردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم می‌پرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.

هایکو ؛ کوتاه‌ترین گونه شعری در جهان است که مبدع آن ژاپنی‌ها هستند. هایکوها از ۱۷ مورا (Mora) تشکیل شده‌اند و به ترتیب به صورت سه واحد پنج‌تایی، هفت‌تایی و پنج‌تایی از پی هم می‌آیند. هرچند که گاه هایکوها را دارای ۱۷ هجا برمی‌شمارند اما از لحاظ زبان‌شناسی، هجا و مورا دو مفهوم متفاوت هستند و یک واکه بلند می‌تواند از دو مورا تشکیل شود. وزن شعر هایکو بر پایه شمارش موراها تعیین می‌شود. به طور معمول هایکوها دارای کی‌گو (kigo) یا فصل‌واژه‌ها و کیره‌جی (kireji) یا برش‌واژه‌ها هستند. این کتاب نیز مانند بیش‌تر کتاب‌های ترجمه‌ای در حوزه‌ی هایکو به چهار بخش هایکوهای بهار و تابستان و پاییز و زمستان تقسیم‌بندی شده و هر هایکو به سه زبان فارسی و انگلیسی و ژاپنی نوشته شده. به علاوه برای هر هایکو توضیحی در حد نیم صفحه نوشته شده است.

این دفتر تنها سه شعر بلند را در بردارد و به ترتیب به تاریخهای شهریور 1343 و تیرماه 1349 و آذر 1357 سروده شده است. در فاصله زمانی چهارده ساله میان شعر نخستین و آخرین این دفتر، بر سر تاریخ و خلق میهن ما، ماجراها رفته است تا آنجا که در حوزه شناخت اجتماعی و شعور شعری این سراینده می بوده در دیگر آثارش هم نیز بازتابها یافته و در جاهای خود آمده است. این شعرها در زمان سرایش، شبنامه وار در ایران منتشر شده و سپس در خارج کشور در مقدمه های جلدهای اول و دوم کتاب زندگینامه امام خمینی به چاپ رسیده است. این شعرها به عنوان نامه و گزارش احوال کشور خطاب به سمبل این معنوین مبارز امام خمینی سروده شده و در تاریخهای سروده شدن به محضر ایشان فرستاده و پاسخ یافته است.

نعمت میرزازاده در اول اسفند 1317 در مشهد و در خانواده‌ای از تبار مجاهدین انقلاب مشروطیت ایران چشم به جهان گشود و دانش‌آموخته دوره دکترای مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی سیاسی از دانشگاه پاریس است. این کتاب نخستین مجموعه شعر اوست که در سال 1349 منتشر شد و به فاصله یک هفته به چاپ دوم رسید و توقیف شد؛ اما چاپ‌های زیرزمینی بی‌شمار این کتاب از سوی ناشران گمنام تا بهار 1357 ادامه داشت تا اینکه در سال 1357 توسط نشر رواق به مدیریت شمس آل احمد در تیراژ 50000 بازچاپ رسمی شد.