یکی از پرکارترین عرفای قرن هشتم و نهم شاه نعمت الله ولی است که تعداد رسالات منثور او را تا پانصد هم ذکر کردهاند. اغلب کتابها و رسالات نوشتهشده در این دوره در شرح و تفسیر آراء ابن عربی است که نفوذ فوقالعاده افکار عرفانی او از ویژگیهای این دوره است و تقریبا تمام سلسلهها و فرقههای گوناگون تصوف در این دوره پیرو و شارح مکتب عرفانی ابن عربی هستند. در این کتاب ابتدا به شرح حال و آثار شاه نعمتالله ولی از بزرگترین عارفان این دوره که تأثیر بسیاری در خط سیر عرفان شیعی داشت، پرداخته شده و سپس بخشی از رباعیات و غزلیات او آورده شده است. در پایان نیز فرهنگ لغات و تعبیرات عرفانی آثار او بیان شده است.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.