کسی نمیتواند برآورد کند که طی این هزاروصد سال چه تعداد رباعی در زبان فارسی گفته شده است؛ اما چنین مینماید که این نوع شعر، بیشترین طبع آزمان متفنن را به خود جلب کرده است. به این دلیل که کوتاهترین نوع سخن موزون است، گرچه نمیتوان گفت آسانترین؛ زیرا هنر خاصی میطلبیده که اندیشهای ظریف را در قالبی کوتاه بگنجاند. در این کتاب گزیدهای از رباعیات فارسی آورده شده است. گردآورنده این کتاب استاد محمدعلی اسلامی ندوشن است که در مقدمه خود رباعی را به دو گونه رباعیهای معمولی و عرفانی تقسیم کرده است. در ابتدای کتاب بعد از مقدمه رباعیات گوناگون آورده شده و بعد منتخبی از رباعیهای عرفانی آورده شده است. بخش بعدی کتاب اختصاص به رباعیات مولانا دارد و در بخش چهارم رباعیات خیام آورده شده است. در بخش پایانی کتاب نیز درباره خیام و درد روشنبینی مطلبی به اختصار آمده است.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.
به منظور شناساندن نقش هنر اصفهان در تمدن جهان و نشان دادن آثار هنری مختلفی که در موزههای گوناگون جهان و مجموعههای خصوصی افراد نگهداری میشود، کتاب «شاه عباس و هنرهای اصفهان» نوشته آنتونی ولش ترجمه شده است. در ادامه دو نوشته آموزنده و زیبای زندهیاد محیط طباطبایی و دکتر اسلامی ندوشن آورده شده که درباره سهم اصفهان در فرهنگ جهان و بهار در اصفهان است. در پایان نیز با استفاده از جزواتی که اداره کل باستانشناسی و فرهنگ عامه درباره آثار تاریخی اصفهان منتشر کرده بود، شرح مختصری درباره یکایک آثار تاریخی اصفهان تهیه و به آخر کتاب افزوده شده است.
هر سفر دل بستنی است و دل کندنی که یکی از پی دیگری میآید و همین تسلسل و تداوم دلبستنها و دلکندنهاست که شورانگیزی سفر را موجب میگردد. خصوصیت دیگر سفر آن است که در ورای تازگیهایش مینماید که تازهای نیست؛ با همه تفاوت اقلیمها و منظرهها، طبیعت همهجا به هم شبیه است و انسانها نیز به هم شبیهاند، هر چند در زبان یا سیما یا رنگ پوست متفاوت باشند. این کتاب دربرگیرنده یادداشتهای سفر استاد اسلامی ندوشن است که از سفرهای خود به افغانستان، دانمارک، ترکیه، پاریس، نیشابور، اصفهان، لندن، ایتالیا و بلغارستان به نگارش درآوردهاند. اطلاعات تاریخی و ادبی و فلسفی که در لابلای سطور کتاب نهته است، از آن چیزی فرای یک صرفا سفرنامه ساخته است که خواننده را در سیری تاریخی و فرهنگی به ماورای آنچه اکنون در آن سرزمین هست میبرد.