کتابخانه مجازی ادبیات

کتابنامه آثار زنان ایران شامل دو قسمت مولفین زن و مترجمین زن است که در سال 1349 منتشر شده است. در این سال کتابخانه اختصاصی تحقیق درباره زن تشکیل شد. هدف از این اقدام تاسیس مرکزیست برای جمع آوری تحقیقات مربوط به زن و آثار زنان مولف و مترجم ایرانی و تشویق دیگر بانوان دانشمند کشور تا ضمن اجرای وظایف خانوادگی و اجتماعی اندوخته معنوی و فکری خود را نیز بکار گیرند و برای کمک به پیشرفت فرهنگ جامعه اثری از خود به یادگار گذارند.

بیش از هزار و چهار صد سال است که تاریخ اسلام در خوب و بد با تاریخ اروپا عجین است. از سوی دیگر، جهان اسلام وارث همان فرهنگ هایی است که اروپا به ارث برده است، بنابر این، تاریخ تطبیقی کاربردی که توسط اروپائیان و مسلمانان نوشته می شود برای شناخت هر دو طرف کارساز و مفید است. کلود کاهن، استاد دانشگاه پاریس و محقق در زمینه مطالعات اسلامی و کشورهای مشرق اسلامی، با همین دیدگاه این اثر را تألیف کرده است. شایان توجه است که طرح و اجرای اولیه این اثر نخستین بار توسط ژان سواژه استاد وی صورت گرفته است. اثر ژان سواژه نخست در سال 1943م منتشر شد و تجدید چاپ آن نیز به همراه ضمائم در سال 1946م صورت گرفت. پس از درگذشت سواژه در سال 1950م، کاهن ادامه کار استاد را به عهده گرفت و چاپ سومی از سواژه را با همان عنوان قبلی و به نام وی منتشر کرد. با این حال و به لحاظ این که آثار مربوط به کتابشناسی نیاز مداوم به بررسی های جدید دارد، مؤلف بر آن شد که باز هم چاپ جدیدی که حاوی مآخذ تازه تر باشد در اختیار علاقمندان قرار دهد. بنابراین او کتاب حاضر را که شامل منابع مربوط به سده های هفتم تا پانزدهم میلادی/ یکم تا هشتم هجری قمری است، در سال 1982م منتشر کرد. کتاب حاضر اساسا در مجموع برای استفاده دانشجو و دانشمند فرانسوی و احیانا برای «محقق غربی» نگاشته شده است. با این همه «شرقیها» هم می توانند از آن استفاده کنند، چرا که، در دنیای معاصر، دیگر نمی توان ملتها را از یکدیگر جدا دانست.

بانگ درا یکی از آثار منظوم و فلسفی اقبال لاهوری است. نوشتن این کتاب ۲۰ سال به طول انجامیده‌است و نخستین اثر منظوم محمد اقبال به زبان اردو است. اشعار بانگ درا به سه بخش تقسیم شده‌اند. اشعاری که اقبال پیش از ۱۹۰۵، سالی که او هند بریتانیا را به مقصد انگلستان ترک کرد، سروده شده‌اند؛ اشعاری که بین سال‌های ۱۹۰۵ و ۱۹۰۸، در زمان اقامت اقبال در اروپا سروده شده‌اند. او در این اشعار به ستایش غرب می‌پردازد، اما از مسائلی مانند ملی‌گرایی انتقاد و در سمت مقابل ماهیت جهان وطنانه اسلام را ستایش می‌کند؛ اشعاری که بین ۱۹۰۸ و ۱۹۲۳ نوشته شده‌اند. او در این بخش به تاریخ اسلام اشاره می‌کند و از وحدت فرا مرزی اسلامی سخن می‌گوید.

در این کتاب نظریات اقبال لاهوری درباره مسائل دینی، فلسفی، هنری، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، تربیتی، ادبی، شعری، حقوقی و تاریخی که در مجموع ذهنیت او را شکل می‌دهند، فراهم آمده است. قطعات کتاب تا آنجا که ممکن بود بر اساس موضوع مرتب شده که از امور الهی و مابعدالطبیعی آغاز و به مسائل اجتماعی و روزمره ختم می‌شود.