این کتاب شامل شرح مختصر احوال و نمونه آثار 48 نفر از شعرا و سخنسرایان معاصر است که جمعی از آنان عضو ثابت انجمن ادبی طهران بودند و برخی دیگر به تقریبی به این مجمع ذوق و ادب علاقه و توجهی داشتهاند. اسامی برخی از شعرا به این ترتیب است: آرش، ادب، اعلامی، اوستا، احمد، پرتو بیضائی، جنابزاده، حقیقت، ذکائی بیضائی، رامین، رباب، رنجی، روحانی، ساعی، سپهر و ....
یکی از شیوههای ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمیداد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام میکردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم میپرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.
این کتاب دو هدف را دنبال میکند؛ استخراج کلمهها و ترکیبهای تازه و بکر از لابلای اشعار شاعران بزرگ معاصر فارسی که در این بخش نگارنده تلاش کرده حجم بزرگی از خلاقیتها و آفرینشهای زبانی شاعر را در قالب واژهنامهای اختصاصی ارائه کند. هدف دوم آن است که این فرهنگ میتواند تا حد زیادی مواد و مصالح لازم را برای بررسیهای ادبی و زبانشناسی در حوزههای گوناگون سبکشناسی و نقد ادبی درباره شاعر و ادبیات معاصر فراهم آورد. این کتاب فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد است که نویسنده کوشیده این دو هدف را در آن دنبال کند.
در زبان و ادب فارسی لغات متشابهی وجود دارد که به لحاظ املایی و خوانش مشترک اما معانی متفاوتی دارند؛ نویسنده در این کتاب تعدادی از این واژگان را فراهم آورده و معانی هر کدام را تبیین کرده است. لغات در این کتاب از روی حرکت حرف اولشان منظم شده است؛ چه این لغات بعضی مفتوح الاول مثل قدر و غدر و برخی مکسور الاول مانند مضمار و مزمار و قسمتی دیگر مضموم الاول مثل مقنی و مغنی میباشد.
موضوع این کتاب حاوی احوال یا سرگذشتها و به عبارت دیگر جامع داستانهای انبیاء (ع) از آدم تا خاتم به اختصار است. در این کتاب چهل داستان از عالمانی نامدار، با عناوینی چون: عطار و داستان شهادت او، شمس تبریزی و مولانا جلال الدین محمد بلخی، شیخ سعدی و همام تبریزی، ابوعلی سینا و سیلی خوردن او از مرده و ... مورد بررسی قرار گرفت