کتابخانه مجازی ادبیات

سالهای سال است ایرانیان، پیرو جوان و خرد و کلان هر آنگاه که مشکلی یا غمی دارند، عزیزی در سفر، امر خیری در پیش یا قصد انجام کاری، از دیوان حافظ استشاره می‌کنند و بدان تفال می‌زنند.متاسفانه در بین عامه مردم و گاه در میان دانش آموزان و دانشجویان چه بسیار بوده و هستند که حافظ را می‌خوانند، ولی در فهم پاره ای کلمات و مفاهیم آن در می مانند و منبعی که آنان را در حل مشکل یاری کند وجود ندارد و برای همگان هم امکان دسترسی به مآخذ گوناگون و عمده یا مراجعه به حافظ شناسان و حافظ فهمان نیست و جای فرهنگی اختصاصی که بتواند مددکار این خوانندگان باشد خالی بود. کتاب حاضر به همت و کوشش شخصی تهیه شده که به قول خود، از اوان کودکی و نوجوانی با قرآن و بوستان سعدی و دیوان حافظ آشنا و مانوس بوده است و طی مراجعه به ماخذ گوناگون و مسافرت به بلاد مختلف و مطالعه در آثار فرهنگی و اسلامی، حاصل یادداشتهای خود را در اختیار خوانندگان قرار داده است.

گرچه گویش سبزواری یکی از لهجه‌های فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبان‌های ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم می‌شود، هرگز نمی‌توان آن را از لهجه‌های دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته می‌شود و اختصاصات دستوری یا واژه‌های آن بررسی می‌شود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم می‌کنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.

دیوان حافظ نه‌تنها از حیث فصاحت و بلاغت در جهان ادب کم‌نظیر است، شاید در زبان فارسی کتابی را نتوان یافت که از لحاظ تنوع مطالب و وفور معانی با دیوان حافظ به نسبت حجمش برابری کند. تجزیه و تقسیم‌بندی پدیده‌ها اعم از مادی و معنوی از نظر تأثیر مثبتی که در امکان شناخت پدیده‌ها و بررسی آنها دارد، از روزگاران کهن توجه اندیشمندان را به‌ویژه در زمینه‌های علمی به خود معطوف داشته و امروزه نیز در تمام رشته‌های علمی نخستین شرط تحقیق، جمع‌آوری و دسته‌بندی پدیده‌های گوناگون است. این شیوه از بررسی به پژوهشگر امکان می‌دهد تا از ترکیب و آمیزش مطالب دسته‌بندی شده مقدمات لازم را به منظور کشف مطالب جدید و مجهولات علمی آماده سازد؛ علوم ادبی از جمله حافظ‌شناسی نیز از این قاعده کلی بیرون نیست. این فرهنگ‌واره حافظ‌پژوهان را در تفسیر متن به متن که یکی از مهم‌ترین شیوه‌های تفسیر شعر حافظ و راهیابی به اندیشه‌های اساسی اوست یاری خواهد رساند؛ چه اینکه درباره شعر حافظ اسناد تاریخی اندک است و آنچه هست، قابل اعتماد نیست؛ بنابراین بهترین راه تفسیر شعر او و حل معضلات آن، مقایسه ابیات مشابه است که در این کتاب جمع‌آوری و طبقه‌بندی شده است.