داستان بیژن و منیژه نخستین یا جزء نخستین طبعآزماییهای فردوسی برای ورود به روند طولانی و پرمرارت رنج سیساله سرایش شاهنامه بوده است. داستان رزم بیژن گیو با گرازان و عاشق شدن او به منیژه دختر افراسیاب و باقی قضایا نیز مانند برخی دیگر از داستانهای شاهنامه و از جمله مشهورترین آنها یعنی رستم و سهراب و رستم و اسفندیار، گرچه به لحاظ موضوع کلی در بخش حماسی شاهنامه جای میگیرند؛ ولی ساخت درونی و مناسبات فکری حاکم بر تاروپود حوادث آنها به گونهای است که با ساختار هدفمند تقابل میان دو بن کهنه خیر و شر (ایران و توران) که به تقریب از نیمه پادشاهی فریدون آغاز میشود و با ناپدیدشدن کیخسرو در بوران برف به پایان مقدر خود میرسد، تناسبی ندارند. این کتاب بر مبنای ده نسخه از قدیمیترین و صحیحترین دستنویسهای شاهنامه به همراه پنج نسخه دیگر تصحیح شده است.
این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
داستان شورانگیز و پرماجرای بیژن و منیژه یکی از جالب ترین بخش های شاهنامه است. درباره این داستان، اغلب اساتید و پژوهندگانی که در احوال فردوسی و شاهنامه، به تحقیق برخاسته اند، عقیده دارند که این داستان، مجزا و جدا از قصص شاهنامه است و فردوسی قبل از به نظر کشیدن دیگر داستان های شاهنامه، بیژن و منیژه را به نظم درآورده و این به دوران جوانی است. بیژن و منیژه یکی از داستانهای آشنای شاهنامه، کتاب حماسی ایرانیان است. این داستان روایت عشق بیژن پسر گیو و منیژه دختر افراسیاب است...
داستان بیژن و منیژه یکی از داستانهای آشنای شاهنامه، کتاب حماسی ایرانیان است. این داستان روایت عشق بیژن پسر گیو و منیژه دختر افراسیاب است. درباره این داستان اغلب اساتید و پژوهندگانی که در احوال فردوسی و شاهنامه، به تحقیق پرداخته اند، عقیده دارند که این داستان مجزا و جدا از قصص شاهنامه است و فردوسی قبل از به نظم کشیدن دیگر داستانهای شاهنامه بیژن و منیژه را به نظم درآورده و این به دوران جوانی است. به هر تقدیر داستان بیژن و منیژه چه از قصه های منظوم اولیه فردوسی باشد و چه مجزا یا پیوسته به دیگر داستان های شاهنامه از لحاظ یافت و پرداخت داستانی، فراز و فرود حوادث، شخصیت پردازی و بیان احساسات و عواطف و شخصیت های قصه، از قالب و محتوایی غنی برخوردار است...