در این مجموعه نخست مختصری از شرح حال حاج شیخ عبدالسلام تربتی بیان شده سپس گزیده ای از سروده های مولف در موضوعات مختلف اجتماعی عرفانی و مذهبی فراهم آمده است
از شرح حال شاعر بزرگ تبریز حکیم قطران به علت بعد زمان و نبودن مدارک کافی اطلاع صحیحی در دست نداریم. از طرفی تاریخ آذربایجان هم از اوائل شیوع اسلام تا قرن سوم و چهارم هجری به قدری تاریک است که به هیچ وجه از سلاطین و حکمدارانی که در آن دوره در این سرزمین فرمانروایی داشته اند خبر مضبوطی در دست نیست که بتوانیم با مراجعه به آن تواریخ کمکی به روشن کردن شرح حال این شاعر بنمائیم. قطران از قصیده سرایان درجه اول فارسی است و بیشتر طرز شعرای خراسان را بکار برده اشعار او در زمان دولتشاه معروف بوده است قصائدش متین است و در فنون لفظی تجنیس و ترصیع و ذوقافیتین بکار برده و قصاید مصنوعه در تمثیل همین فنون ساخته نیز در وصف وقایع و فصول و مناظر استادی نشان داده است و از رشته های حکمت نیز ؟آگاه بوده که غالب نویسندگان او را حکیم می نویسند و بعضی او را امام الشعرا و فخرالشعرا نوشته اند و اشعار او در زمان خود در شهرهای عراق و خراسان اشتهار داشته و او را باستادی شناخته و نظیر فرخی می دانسته اند...
فراهم آوردن تذکره شعرای هر محل از کارهای مفید و پسندیده است؛ زیرا این خود مایهای است برای تنظیم تذکرهای جامع و کامل در احوال شعرا و دانشمندان کشور. سمنان از شهرهای مستعد و پربها و بنام ایران است که مأمن شاعران بسیاری بوده است. در این کتاب نویسنده کوشیده به بهترین گونه ممکن از این شاعران یاد کند. از شاعرانی که نویسنده در این سفینه یاد کردهاند، امانی، خرم، میرزا رونق، صدر فولادی، فانی و ... . در ابتدای کتاب پس از مقدمه حبیبالله یغمایی درباره این کتاب، نوشتاری از سعید نفیسی درباره شیخ علاءالدوله سمنانی آورده شده است.