کتابخانه مجازی ادبیات

از کتب مرجع و تذکره‌های مهم به زبان پارسی تذکره‌ای است که دولتشاه سمرقندی تألیف کرده‌است. تذکرة الشعراء دومین تذکره از نوع خود پس از لباب الالباب عوفی در تاریخ ادب فارسی است، که در خلال شرح احوال شاعران، پادشاهان و پیران، افسانه‌هایی دیده می‌شود که دولتشاه آن‌ها را به تناسب در کتاب خود درج کرده‌است. از نمونه‌های بارز این افسانه‌ها می‌توان به حکایاتی دربارهٔ فردوسی، ناصرخسرو، نظامی، خیام، عطار، سعدی، عبید زاکانی و حافظ اشاره کرد. مجموع اظهارنظرهای دولتشاه دربارهٔ سروده‌های شاعران نشان می‌دهد که او به ظرائف و دقایق و صنایع شعری، وقوف کامل داشته‌است؛ چنان‌که اشاره به بسیاری از صنایع بدیعی یا استفاده از اصطلاحاتی چون «متانت»، «نازک سخن»، «ملایم‌گوی و متین‌سخن»، «سخن صاف و روان» و «غزل مطبوع»، حاکی از داوری وی دربارهٔ سروده‌های شاعران است.

این کتاب خلاصه داستان‌های معروف اساطیر یونان را شامل است. این قصه‌ها به شکل‌های گوناگون حکایت و در انتقال از نسلی به نسل بعد دگرگونی‌هایی یافته است. بنابراین اگر خواننده این قصه‌های اساطیری را در کتاب‌های دیگر با تفاوت‌هایی بخواند، تعجبی در کار نخواهد بود؛ چراکه این داستان‌ها قرون بسیاری را پشت سر گذاشته و از سینه‌ای به سینه دیگر منتقل شده‌اند.

بزرگمهر، حکیمی بزرگ و دانایی روشندل و بسیاردان بوده است؛ از این‌رو به‌تحقیق خواندن شرح‌حال و اندیشیدن به اندیشه و گفتارهای بلندش و کردار ستوده‌اش، سودها دارد. این کتاب در احوال و گفتارهای حکیمانه اوست، آمیخته به داستان‌هایی لطیف و شیرین.

کتاب عارف نامی بایزید بسطامی شمال این عناوین است: بحثی در معنی و مفهوم تصوف، بایزید بسطامی، برخی از اقوال بایزید بسطامی، معاصران بایزید، جغرافیای تاریخی قومس و بسطام، آثار باستانی بسطام، توضیحات و استدراکات. نویسنده کتاب اقبال یغمایی است و در اسل 1367 توسط انتشارات توس چاپ شده است.