هزوارشها واژههای سامیالاصل (بهویژه آرامی) هستند که در نگارش برخی از زبانهای باستانی از جمله ایرانی میانه و از آن میان بیش از همه در متون پهلوی به کار رفتهاند. در واقع هزوارشها را با خط پهلوی به صورت سامی مینوشتند و در بیان، برابر ایرانی آنها را قرائت میکردند. پازند در اصطلاح یعنی ثبت تلفظ واژههای پهلوی با خط کاملاً آوانگار اوستا. در واقع سختی و ابهام بیش از حد خط پهلوی سبب گردید که در آغاز خط بسیار ساده و آوانگار اوستا به وجود آید و سپس متن پهلوی با آن خط آوانگار گردند تا همگان بتوانند متون پهلوی را بدون اشتباه قرائت نمایند. این کتاب دربرگیرنده فرهنگ واژگان پهلوی ـ پازند است.
جای یک فرهنگ پهلوی به فارسی که بتواند احتیاجات زبان فارسی را از نظر ریشه شناسی فارسی، شناسی فارسی، شناسایی لغات کهن ادبی، واژه سازی، تتبع در تاریخ زبان فارسی و تحول آن، لهجه شناسی ایرانی و غیره برآورد هنوز در ادبیات فارسی خالی است و در سالهای اخیر که ایرانیان به علوم زبانشناسی و متفرعات آن بیشتر روی آورده اند. این جای خالی بیش از پیش می گردد. فرهنگ پهلوی برای یک ایرانی به منزله فرهنگ های یونانی و لاتینی برای ملل غربی است و با در نظر گرفتن پیوند نزدیکی که زبان فارسی با زبان پهلوی دارد وجود آن برای ادب ایران کاملا ضروری می نماید...
گرچه گویش سبزواری یکی از لهجههای فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبانهای ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم میشود، هرگز نمیتوان آن را از لهجههای دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته میشود و اختصاصات دستوری یا واژههای آن بررسی میشود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم میکنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.
“متون پهلوی” اثری است گرآوری شده توسط جاماسپ جی آسانا از پارسیان هند که توسط استاد سعید عریان به فارسی ترجمه گشته است. این کتاب ارزشمند و گرانسنگ ترجمهای است از کتابهای بازمانده از دوران ساسانیان که به دلیل نگارش متن اصلی به زبان پارسی میانه (پهلوی)، به متون پهلوی معروف هستند. تمام روایات موجود در این کتاب افزون بر ترجمه فارسی، دارای متن اصلی (به الفبای پهلوی) و همچنین آوانوشت لاتین میباشد. بنابراین این کتاب یک منبع پربار و ارزشمند برای دانشجویان و علاقمندان به زبانشناسی باستانی نیز میباشد.
از نظر مترجم، این کتاب تنها اثری است که به گونهای منسجم و روشمند، در حدی بسیار گسترده، ساختار نحوی زبانهای ایرانی میانه غربی را مورد بررسی و پژوهش دقیق قرار داده است. وسعت دید، مثالهای بسیار زیاد و متنوع از منابع گوناگون زبانی اعم از کتیبه و کتاب، دقت نظر در بیان قواعد نحوی، آغاز انجام موضع، همه و همه بر تسلط، توجه و کارآمدی نویسنده اثر گواهی میدهد. این پژوهش میکوشد تا نحو را بر اساس منابع متفاوت، با وجود تفاوت و تمایزات اندیشهای که در زمان وجود، میان آنها بوده است، منظم کند.