در این کتاب مباحثی درباره زبان فارسی معاصر مطرح شده است. مباحثی که در این کتاب آورده شده، عبارتند از: اندر فصاحت فارسی، ناسختهها، نثر نمونه، مفاتیح العلوم، خستن، اندر دست، محفل ادبی، نادرستیهای زبان، فعل فاعل بیجان، پیشوندها و پسوندها، چند لغت، پیشنه فر و فره، زبان معیار.
کتاب حاضر به مناسبت ششمین سال تاسیس صدای آمریکا به زبان فارسی این مجموعه خواندنی را که متضمن گفتارهایی از برنامه های متنوع صدای آمریکاست به عنوان ارمغان نوروزی به شنوندگان صدای آمریکا تقدیم کرده است
محمدکاظم کاظمی مولف کتاب هم زبانی و بی زبانی در مورد موضوع کتاب این گونه می گوید: من در این کتاب با دلایل و شواهد مختلف از متون کهن و آراء دانشمندان امروز، نشان دادهام که «فارسی» و «دری» در واقع دو نام است برای یک زبان واحد، و حدود نیم قرن است که گروهی برای جداسازی ملل همزبان و تضعیف زبان فارسی، با این ترفند، زبان ما را دوپاره کردهاند. همچنین در آنجا نشان دادهام که تا نیم قرن پیش، این زبان حتی در مجامع رسمی و علمی کشور ما نیز «فارسی» خوانده میشده است. این سخن شاید امروزه عجیب به نظر آید، ولی در این کتاب با شواهد و مدارک کافی ثابت شده است.
برابر هزارسال است که مسلک و کیش مانی از ایران ریشهکن شده و نیز هزارسال است که دو کتاب مشهور عربی و فارسی «الفهرست ابن ندیم» و «مرزباننامه» اسپهبد مرزبان که از ارکان مانویت است، در دست ایست و کسی را از ماهیت آن آگاهی نیست. ضرورت بررسی حوادث تاریخی ایجاب میکند که تحقیقی در این زمیه صورت گیرد. نویسنده سایه و رنگ مانویت را در تصوف میبیند و ظهور و بروز این دو کتاب که به اواخر قرن چهارم هجری مربوط است، برهانی بر صدق مدعاست. در این کتاب نکاتی در اینباره طرح شده است.
اهمیت شاهنامه در بیان وقایع و پهلوانیها نیست، ارج این کتاب عظیم که زبانی استوار دارد، در جوش دادن پیوستگی تاریخی تمدن ایران است و این ستایشانگیز است. بیش از هزار سال است که ایرانیان اشعار فردوسی را از جان و دل میخوانند و بر خویشتن میبالند. اما بیشتر دقایق در پرده و تمثیل است، راهنما میباید. نویسنده در این کتاب شاهنامه را کیومرث تا ضحاک بررسی کرده است.