این کتاب گردآوری و ترجمه کتاب «فرائد الادب» است که لوئیس معلوف گردآوری کرده است. او این مثلها را عمدتاً از «مجمع الامثال» میدانی نیشابوری نقل کرده است. در مجمع الامثال میدانی، مثلها بر اساس اولین حرف جمله مثلی الفبایی شدهاند. در ترجمه این کتاب افزون بر اینکه خود مثل با شرحش ترجمه شده، برای بیشتر مثلها نظیرهای فارسی آورده شده است.
در کتاب فرهنگ امثال القرآن ابتدا معانی لغوی و اصطلاحی مَثَل و نیز دیدگاه دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان دربارٔ آن بیان شده است؛ سپس مثلهای قرآن کریم با موضوعات مختلف و همراه با معادلهای فارسی هر یک درج شده است. گفته شده است که بحث از امثال قرآن از جمله مباحثی است که از دیرباز موردتوجه بسیاری از علما و اندیشمندان قرار گرفته است. تمام تفاسیر شیعی و سنی بهخاطر طبیعت بحث از تفسیر قرآن، هنگام رسیدن به آیات تمثیلی قرآن کریم، تأملی درخور و شایسته از خود نشان دادهاند؛ نهتنها در تفاسیر بلکه در کتابهایی که بهطور مستقل در اینباره به رشتهٔ تحریر درآمده است.