کتابخانه مجازی ادبیات

بیش از هزار و چهار صد سال است که تاریخ اسلام در خوب و بد با تاریخ اروپا عجین است. از سوی دیگر، جهان اسلام وارث همان فرهنگ هایی است که اروپا به ارث برده است، بنابر این، تاریخ تطبیقی کاربردی که توسط اروپائیان و مسلمانان نوشته می شود برای شناخت هر دو طرف کارساز و مفید است. کلود کاهن، استاد دانشگاه پاریس و محقق در زمینه مطالعات اسلامی و کشورهای مشرق اسلامی، با همین دیدگاه این اثر را تألیف کرده است. شایان توجه است که طرح و اجرای اولیه این اثر نخستین بار توسط ژان سواژه استاد وی صورت گرفته است. اثر ژان سواژه نخست در سال 1943م منتشر شد و تجدید چاپ آن نیز به همراه ضمائم در سال 1946م صورت گرفت. پس از درگذشت سواژه در سال 1950م، کاهن ادامه کار استاد را به عهده گرفت و چاپ سومی از سواژه را با همان عنوان قبلی و به نام وی منتشر کرد. با این حال و به لحاظ این که آثار مربوط به کتابشناسی نیاز مداوم به بررسی های جدید دارد، مؤلف بر آن شد که باز هم چاپ جدیدی که حاوی مآخذ تازه تر باشد در اختیار علاقمندان قرار دهد. بنابراین او کتاب حاضر را که شامل منابع مربوط به سده های هفتم تا پانزدهم میلادی/ یکم تا هشتم هجری قمری است، در سال 1982م منتشر کرد. کتاب حاضر اساسا در مجموع برای استفاده دانشجو و دانشمند فرانسوی و احیانا برای «محقق غربی» نگاشته شده است. با این همه «شرقیها» هم می توانند از آن استفاده کنند، چرا که، در دنیای معاصر، دیگر نمی توان ملتها را از یکدیگر جدا دانست.

جزوه حاضر تحقیقی است عمیق در چگونگی تاریخ گذاری در اسلام، که به قلم سیدجعفر مرتضی العاملی به رشته تحریر درآمده است. این کتاب کوششی است برای تثبیت علمی و تاریخی تاریخمان، تاریخ هجری قمری، و برگ تازه ای از افتخارات اسلام تشیع است از آنجا که قبل از دیگران انتساب این تاریخ را به محمد و علی (ص) می شناسیم...

چاپ شناخته‌شده از «نزهة القلوب» حمدالله مستوفی متعلق به لسترنج است که تنها شامل مقاله سوم کتاب، یعنی بخش جغرافی آن می‌شود. اما موضوع این کتاب، مروری بر تقاویم معروف و غیرمعروف در ایران یا به عبارتی مستعمل و غیرمستعمل است. باب اول درباره تواریخی است که همچنان کاربرد دارد. باب دوم درباره تقویم‌هایی است که مربوط به اقوام دیگر بوده، تقریبا از دور استفاده خارج شده است؛ تقویم‌هایی مانند سغدی یا خوارزمی و ... .

حمدالله مستوفی از برجسته‌ترین متابعات خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی از نویسندگان معتبر سده هشتم هجری است. او صاحب سه اثر برجسته در تاریخ و جغرافیاست که نزهة القلوب یکی از آنهاست. این کتاب اثری در جغرافیا و هیئت است که تألیف آن پنج سال پس از ظفرنامه و ده سال پس از تاریخ گزیده یعنی 740 هـ. ق بوده و در شمار چند کتاب نادر و گرانبهائی است که درباره جغرافیا به زبان فارسی تألیف یافته و از مزیت و جامعیت خاصی برخوردار است. این کتاب گرچه بیشتر به عنوان یک منبع جغرافیایی شناخته و معرفی شده، اما در واقع یک اثر چنددانشی است که افزون بر جغرافیا، موضوعات دیگری را نیز از قبیل هیئت، طبیعیات و خواص اشیاء دربر دارد. البته بخش جغرافیایی نزهة القلوب، در مقایسه با سایر بخش‌های كتاب از اهمیت ویژه و فوق‌العاده‌ای برخوردار است و با توجه به اطلاعات منحصربه‌فردی که درباره مناطق مختلف ایران در سده هشتم هجری به دست می‌دهد، می‌توان گفت جغرافیایی این کتاب، مهم‌ترین متن جغرافیایی به زبان فارسی است.