کتابخانه مجازی ادبیات

ادبیات داستانی در مقیاسی جهانی همواره از رنگ و بویی مردسالارانه برخوردار بوده است تا برای پرسش‌های خود در مورد هویت انسان از طریق تبیین جایگاه زن پاسخی مناسب پیدا کند. حاصل چنین رویکردی این بود که زن در ادبیات از دو وجهه‌ی آرمانی (موافق با امیال مرد) و فتانه (مخالف خواسته‌های مرد) برخوردار شد و بسیاری این‌گونه پنداشتند که این دو وجهه در حقیقت بازتابی است از جایگاه حقیقی زن در اجتماع. حال آنکه شخصیت‌های داستانی عروسک‌هایی کاغذی بیش نیستند. عروسک‌هایی که حیات و مرگشان در گرو خواست راوی/ نویسنده است. با مطالعه نحوه بازنمایی و عملکرد زن، و تلاش در تبیین جایگاه او در چند اثر از مجموعه آثار دو تن از برجسته‌ترین نویسندگان ایران، نظامی و صادق هدایت، هدفی دنبال می‌شود که عبارت است از بررسی این آثار از دیدگاه نشانه‌شناختی و با استفاده از ابزارهای نوین نقد ادبی، به منظور راه یافتن به کنه اثر و آشکار نمودن پاره‌ای از ناگفته‌ها

آثار ادبی که تحت شرایطی ویژه خلق می‌شوند، در نگاهی کلی بیانگر نیازها، علایق، روحیات، آرزوها و اهداف انسانی هستند. هر اثر بیانگر تلاش انسانی است که خود را می‌جوید. او با اشراف و آگاهی مضاعفی که به خود و جامعه و محیط اطرافش دارد، با نگاهی تیز سعی در شناخت رویدادها و روابط انسانی و یافتن جایگاه انسانی خویش در پهنه اجتماع و تاریخ دارد. حضور زن در ادبیات در هر دوره، حضوری اجتناب‌ناپذیر است. زن با حضور فعال و مؤثر خویش که گاه نقش بازدارنده دارد و گاه نقش هدایت‌کننده، خود را در جای‌جای ادبیات هر دوره نمایان می‌کند. این نوشتار نگاهی اجمالی دارد به آن دسته از داستان‌هایی که در دهه اول انقلاب توسط نویسندگان مسلمان و انقلابی نوشته شده و ابعاد نوشتارهای موجود را از زوایای گوناگون بررسی می‌نماید. این نقد در دو محور تنظیم شده است: چهره و شخصیت زن در داستان‌ها از نظر کیفی و محتوایی؛ میزان فعالیت و نقش زنان در داستان‌نویسی از جهت کمّی و آماری.