کتابخانه مجازی ادبیات

کسانی که اندیشه‌ای در سر می‌پرورانند و می‌خواهند آن را بیان کنند، گاهی در بیان منظور خود دچار مشکلی می شوند؛ چه برای تعبیر فکر خود واژه‌ای را که می‌دانسته‌اند به خاطر نمی‌آورند یا واژه‌ای را که باید به کار برند، نمی‌دانند. در مقابل این دو مشکل اندیشه خود را چنانچه به بیان آن پایبند باشند، با کلماتی نابجا به روی کاغذ می‌آورند و در نتیجه از تأثیر آن بسیار می‌کاهند. برای رفع این مشکل این فرهنگ با عنوان «فرهنگ بیان اندیشه‌ها» فراهم آمده است. اساس این فرهنگ بر پایه رابطه کامل بین مفاهیم واژه‌ها یا تداعی معانی و ریشه کلمات که پیشوندها و پسوندها بدان‌ها افزوده می‌شود تا مفهوم تازه‌ای به کلمه ببخشد، قرار گرفته است. روش تنظیم این فرهنگ اینگونه است که واژه‌های مادر مانند یک فرهنگ معمولی به ترتیب حروف تهجی نوشته شده و واژه‌هایی که با آن رابطه دارند، اعم از اینکه مترادف آن لفظ باشند یا رابطه دیگری مانند ساخت یا انواع یا ترکیب و .... با آن دارند، در ذیل آن آمده است.

در مقدمه این کتاب آمده است: «کتاب تحفه طاهائی که محترمه علویه به قلم خود نوشته و در مقام نصیحت بفرزند خود از مطالب صحیحه و تفسیر آیات قرآنیه و اخبار و احادیث از مدارک معتبره در رشته تحریر درآورده، این احقر اول تا آخر آنرا مطالعه نمودم و الحق تنظیم و ترتیب مرغوبی نموده و محتوی عقاید حقه و احکام شریعت مطهره و ذکر بعضی از کرامات باهره و تواریخ اهل بیت عصمت و طهارت و حکایات صحیحه و صادقه است».

روزنامه «طوفان» فرخي يزدي به مدت هشت سال از سال 1300 تا 1307 ش. منتشر مي‌شد و فرخي، خود بسياري از سرمقالات و بعضي از مقالاتات را مي‌نوشت و بيشتر از نظر سبک انتقادي، گرايش‌هاي سياسي و پيام رساني در نثر مشروطيت اهميت داشت و طبعا شيوه نگارش و جنبه ادبي آن در درجه دوم اهميت قرار مي‌گرفت. نثر فرخي يزدي را به سه نوع مي‌توان تقسيم کرد: نثر روزنامه‌اي، نثر توصيفي، ادبي و نثر منشيانه، اما نثر غالب وي همان نثر روزنامه‌اي (انتقادي، خطابي) است، که هر چند بيشتر تحت تاثير نثر روزنامه‌نگاري مشروطيت به ويژه روزنامه‌نويسي دهخدا بوده، به لحاظ امتيازات روزنامه‌نگاري و مختصات مقاله‌نويسي قابل توجه و بررسي است و در اين مقاله سعي مي‌شود به شاخصه‌هاي مقاله‌نويسي، انواع نثر ويژگي‌هاي سبکي نثر فرخي پرداخته شود.

در این جستار، با تجزیه و تحلیل ابیات شش دفتر مثنوی و نیز با بهره جستن از دیدگاه‌های صاحب نظران و منتقدان، کوشش می‌شود، ضمن اشاره به دیدگاه‌های فلسفی، دینی و علمی درباره اعداد و نقش عدد هفت و چهل در ادبیّات فارسی، ابتدا کاربرد معنایی و ادبی اعداد هفت و چهل در مثنوی تحلیل، بررسی و ارزیابی و سپس بسامدهای آنها به صورت کمّی ارائه شود. اعداد هفت و چهل، متناسب با موضوع، در مفاهیم قلّّت،کثرت و مساوات در مثنوی به کار می‌روند. در بسیاری از موارد نیز به تناسب موضوع، از هردو عدد برای بیان مفاهیم عرفانی و خلق صورخیال و آرایه‌های ادبی استفاده می‌شود.