نویسنده در این کتاب کوشیده تا گوشهای از تاریخ پیشدادی شاهنامه را با مقایسه و تطبیق بسیاری از منابع (اعم از عربی و فارسی و پهلوی و اوستایی) مقدم و مؤخر بر شاهنامه، روشن نماید. اما دلیل انتخاب داستان منوچهر از میان شاهان پیشدادی شاهنامه، ویژگیهای خاص و منحصر آن است؛ مانند اینکه داستان منوچهر نقطه شروع کینجوییهای ایرانیان و تورانیان است که با کشته شدن ایرج آغاز شد و تا قتل افراسیاب فرو نشست. دیگر آنکه داستان منوچهر نقطه ظهور پهلوانان بزرگ حماسه ملی چون زال و رستم است.
این کتاب فرهنگی است مشتمل بر کلیه نامهای خاص مردم، جانوران، کوهها، رودها و ... موجود در شاهنامه فردوسی. هدف مؤلف در تهیه این کتاب آن بوده است که شاهنامهخوانان و پژوهشگران با کمترین اتلاف وقت، شرحی کامل درباره نام مدنظر به دست آورند. نگارنده برای انتخاب مدخلهای اصلی، پایه کار را بر شاهنامه چاپ آکادمی علوم اتحاد شوروی نهاده و با آنکه گاهی گونه دیگری را صحیحتر میدانست، با این وجود نام آوردهشده در متن این کتاب را مدخل اصلی و گونههای دیگر را ارجاعی قرار داده است. در پایان هر شرح نیز شمارههای ابیاتی که نام مدنظر در آنها نقشی دارد، داده شده است.
این فرهنگ در چهار بخش تنظیم شده است: زن در شاهنامه و در نگاه فردوسی، زنان نامدار شاهنامه، زنان بینام شاهنامه و چند مدخل دیگر، و نامهای عام و عناوین و صفتهای جایگزین. در بخش نخست از جایگاه زن در تاریخ و ذهن مردم سخن گفته شده است. در بخشهای دوم و سوم از زنان «نامدار» و «بینام» شاهنامه سخن گفته شده است؛ منظور از زنان «نامدار» زنانی است که هم در رویدادهای افسانهای یا تاریخی شاهنامه حضور دارند و هم نامشاه در این مأخذ یا مآخذ دیگر به ثبت رسیده است. زنان «بینام» عمدتاً به زنانی اطلاق شده که اگرچه عاملاند، ولی نام خاصی از آنان در میان نیست.