تذكره نويسي قدمتي ديرينه دارد كه به شرح حال شعرا ، نويسندگان ، عرفا، ... اختصاص دارد. از جمله ي تذكره نويسان قرن يازدهم ، سلطان محمد اصم سمرقندي معروف به مطربي است كه با مسافرتهاي خود كوشيده است شرح حال شعراي عصر خويش را به نگارش درآورد. اثر اول او « تذكرة الشعراي مطربي م كتابي كه به شرح حال 343 شاعر ، امير و سلطان پرداخته است. اثر دوم ايشان « جهانگير » است كه با هدف كامل نمودن تذكرة الشعرا به نگارش در آمده ، و سخن از شاعراني به ميان آورده كه در دوران تأليف تذكرة الشعرا يا ظهور نكرده بودند و يا از قلم افتاده بودند. اين كتاب به جهانگير پادشاه گوراني هند اهدا شده است. در این تذکره، مطربی سمرقندی از شعرا و نویسندگانی سخن گفته که نام آنان در تذکره‌الشعرای دولتشاه سمرقندی ذکر شده است .روش معرفی اشخاص در این نسخه با تقسیم اثر به دو سلسله صورت گرفته است : بخش نخست شامل معرفی سلسله ازبک و شعرای معاصر آن است. بخش دوم، شرح حال ازبکانی است که نسبشان به تیموریان می‌رسد. سپس زندگی خوانین اشترخانی و شیبانی و شعرای معاصرشان بررسی می‌شود .در بخش پایانی کتاب با عنوان خاتمه مطالبی درباره حضور مطربی در دربار جهانگیر آمده است . برخی شاعرانی که در این تذکره معرفی شده‌اند عبارت‌اند از: شیبانی، سید محمد نجفی، شیخ فیضی، صابری مفتی، زیرکی، آصف خان، ابوالفتح گیلانی و...

منابع مشابه بیشتر ...

6613f6e350141.jpg

با کاروان حله: مجموعه نقد ادبی با تجدیدنظر در چاپهای سابق و افزودن ده گفتار تازه

عبدالحسین زرین کوب

این اثر مجموعه ای است شامل بیست مقاله به قلم استاد عبدالحسین زرین کوب که هر مقاله به یک شاعر اختصاص دارد. از رودکی شروع می شود در ادامه به فردوسی، فرخی، منوچهری، ناصر خسرو، مسعود سعد، خیام، سنایی، انوری، خاقانی، نظامی، عطار، مولوی، سعدی، امیر خسرو دهلوی، ابن یمین، حافظ، جامی و صائب می پردازد و در نهایت به بهار ختم می شود.این مقالات به صورت مختصر اما نه با نادیده گرفتن مطالب حیاتی بلکه گزینش صحیح از میان آنان به نگارش درامده است و همین عامل اثر را برای علاقه مندان به آشنایی با شعر فارسی چه خواننده ی مبتدی و چه حرفه ای جذاب کرده است. او با استفاده از نسخه های موجود آثار و تذکره های نوشته شده درباره ی این شاعران و با نظر به شرایط سیاسی اجتماعی دورران حیات شان به بررسی اشعار و زندگی آنها می پردازد. با کاروان حله کتابی است که می تواند شناخت ما را از این بزرگان و آثارشان ارتقا ببخشد.

65f196a2bc215.jpg

بینش و روش در تاریخ نگاری معاصر

پیدایش، رشد، اعتلا و زوال جنبش های سیاسی و اجتماعی معاصر ایران در کنار تحولات و رخدادهای متعدد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، جابجایی قدرت ها و نخبگان حکومتی و تغییرات گسترده در عرصه اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر ایران، به دلیل اهمیت و تأثیرات شگرف و متنوع آن، سبب گشته است تا از سوی پژوهشگران، مورخان و تحلیل گران حوادث اجتماعی و نخبگان سیاسی مورد تجزیه و تحلیل و نقادی و تقریر و تبیین قرار گیرد. تنوع و کثرت نگاه ها و اختلافات در نگاشته های تاریخی این دوره باعث پیچیدگی و سختی فهم و درک درست محققان و اندیشه گران این عرصه در تشخیص سره از ناسره و کشف درست حقایق تاریخی گردیده است. تاريخ نگاري و نوع نگاه مورخان به پديده هاي تاريخي از منظر ملي گرايي و شرح و بسط اين رويدادها و حوادث گذشته و حال بر آن اساس، مقوله اي است که در کنار ساير رويکردهاي اين جريان از جمله نمودهاي ادبي، جلوه ويژه و متفاوتي از نوع رسمي و مرسوم خود در جامعه ايراني داشته است. بررسي تاثيرات اين جريان فکري و فرهنگي در حوزه فرهنگ، خاصه تاثيراتي که تاريخ نگاري و تاريخ نگاران از آن گرفتند و تبعات و پيامدهاي آن در ساير بخش هاي اين حوزه، در تاريخ معاصر ايران، موضوع دامنه دار و چالش برانگيزي بوده که کم تر به حد کفايت مورد پژوهش و توجه محققان واقع شده است. پژوهش حاضر به بررسي ويژگي هاي اين جريان در تاريخ نگاري معاصر ايران مي پردازد و تاثيرات و تاثرات حاصل از رويکرد متفاوت اين تاريخ نگاري و مورخان و مولفان آن را از حيث شيوه هاي متفاوت نگرشي و نگارشي پي مي گيرد.