این کتاب، راهنمای نقشهای است که در آن جایهای جغرافیایی و برخی از ساختمانها که از آنها در شاهنامه فردوسی سخن به میان آمده، نشان داده شده است تا دوستداران شاهنامه و دیگر پژوهندگان در این زمینه، هنگام خواندن این نامه جاودان فرهنگ ایرانی بیآنکه به کتابهای گوناگون مراجعه کنند، با نگریستن به نقشه و این دفتر راهنما، بهآسانی حدود و جایگاه نام جغرافیایی یادشده در شاهنامه را پیدا کرده و بدون از دست دادن زمان بیشتر، بتوانند از شاهنامه بیش از پیش سود برگیرند.
این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
حسین شهیدی مازندرانی (بیژن) در این کتاب با بررسی شاهنامه فردوسی کوشیده به خوانندگان کتاب خود، جایگاه رویدادهایی را که در ارتباط با تورانیان و سرزمینهای آنان تا پایان دوره کیخسرو و افراسیاب است، بشناساند.
یکی از جستارهای درخور نگرش که میتوان در شاهنامه بدان پرداخت، نام کسان و نامهای جغرافیایی است. همانگونه که از نام این کتاب برمیآید، این کتاب فرهنگی است ویژه نام کسان و جایها که میتواند راهگشار و راهنمای خوبی برای دوستداران شاهنامه باشد. بیشتر کسانی که با شاهنامه سروکار دارند، از چندوچون همه نامهایی که در شاهنامه آمده است از جمله نام کسان و نامهای جغرافیایی شاهنامه آگاهی ندارند و اگر بخواهند درباره اینگونه نامها به آگاهی دست یابند، باید به فرهنگهایی مانند برهان قاطع، فرهنگ نظام، فرهنگ جهانگیری و .... بنگرند؛ ولی بسیاری از نامهای شاهنامه در آنها نیامده یا چندان آگاهیدهنده و بسنده نمیباشد. بنابراین در این کتاب فرهنگی از نامهای کسان و نامهای جغرافیایی فراهم آمده است.