کتابخانه مجازی ادبیات

دیوان اشعار "سلام" مشتمل بر غزلیات، قصاید، مثنویات، قطعات، رباعیات و دیگر منظومات اثر ابوالقاسم سالاری (حیران) است که در سال 1358 در قم منتشر شده است.

این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.

عارف قرن دوازده هجری قمری، جناب میرزا محمدتقی میرزا محمدکاظم کرمانی (مظفر علیشاه)، افضل فضلای زمان و اعلم علمای دوران بود و در مراتب علوم نقلی و عقلی کمتر کسی با ایشان برابری می‌نمود. در معارف عرفانی و لطایف ایقانی و لطایف الهی او را جایگزین و نظیری نبود. دو کتاب بسیار مهم ایشان، یعنی بحر الاسرار و دیوان مشتاقیه، برهانی است قاطع بر این گفتار. آباء و اجداد جناب مظفر علیشاه کرمانی به شغل طبابت در کرمان مشغول بودند و جناب مظفر علیشاه در ابتدا به تحصیل فضل و کمال مشغول بود و در اندک زمانی در علوم عقلی و نقلی بر فضلای عصر سبقت گزید. او در فضایل انسانی و کمالات نفسانی هم مشهور گردید. اما ایشان از علوم ظاهری، باطنی ندید و از علوم صوری بوی معنا نشنید. این کتاب متضمن مطالب متنوع و مبسوط در علم شیمی قدیم است و شاعر کوشیده اصول مطالب را تا حد امکان با فروع تطبیق دهد و در حل مشکلات این علم باستانی ذره‌ای فروگذار ننماید.

منظومه های عرفانی، میرزا محمدتقی فرزند میرزا محمدکاظم ملقب به مظفرعلی‌شاه از معاریف عرفای قرن گذشته است. او در علوم عقلی از طبیعی و ریاضی، و در علوم نقلی از اصول و فروع تبحر کافی داشت و همه‌روزه جمعی از طلاب علوم در مجلس گرم وی گرد می‌آمدند. از او آثاری به این ترتیب باقی مانده است: تفسیر منظوم سوره مبارکه سبع المثانی به نام بحرالاسرار، تفسیر منثور همان سوره به نام مجمع البحار، کتاب خلاصة العلوم، دیوان مشتاقیه، و رساله «کبریت احمر» مشتمل بر اوراد و اذکار و اسرار طریقت نعمت‌اللهیه. این رساله را او بنا به استدعای میرزا محمدصادق برادر میرزا ابوالحسن‌خان حاکم کرمان که از مخلصین آن جناب بوده، مرقوم داشته است. رساله «بحرالاسرار» نیز که در ادامه این کتاب تصحیح شده، مظفرعلی شاه در تفسیر سوره حمد به نظم درآورده است.