6081885b76478.jpg

ایران و ماوراء النهر در نوشته های چینی و مغولی سده های میانه (جستارهای تاریخی و جغرافیایی)

در بخش نخست این اثر بهره هایی از پنج روزنامه مسافران چینی در ماوراء النهر و باختر آسیا آمده است، و در پی آن دو پیوست: یکی شرح سفر هیتوم پادشاه ارمنستان صغیر به دربار تاتو و مونگکه قاآن در نیمه سده سیزدهم و دیگر شرح منابع چینی قرون میانه درباره احجار کریمه غرب آسیا. بخش دوم این کتاب با عنوان "اشاره های جغرافیایی-تاریخی درباره آسیای میانه و باختری در منابع قرون میانه، برگرفته از نوشته های چینی و مغولی و برابر نهاده با ملاحظات مورخان اروپایی آن روزگار" . دنباله بخش دوم شرحی است درباره ختای و قراختای بر اساس نوشته های رشیدالدین و بناکتی و مقایسه روایت این مولفان با منابع چینی و اروپایی آن دوره، و سپس فصلی در احوال اویغوران، بیشتر بر پایه منابع تاریخی چینی. در پی آن مبحثی خواندنی در تاریخ روابط ایرانیان و دیگر مسلمانان با چین می‌یابیم و آنگاه " ملاحظاتی درباره لشکرکشیهای مغولان به غرب آسیا". بخش سوم با شرح نقشه ای مغولی – چینی از ماوراء النهر و آسیای باختری، ترسیم شده در قرون میانه آغاز می‌شود و آنگاه به معرفی ممالک زیر حکومت ابوسعید ایلخان ایران، می پردازد. بخش چهارم این کتاب مروری است در مناسبات چین با ممالک ماوراء النهر و باختر آسیا در سده های پانزده و شانزده میلادی.

منابع مشابه بیشتر ...

661e8efb00522.jpg

جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان

علی محمد ساکی

سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.

65df4824df9c1.jpg

بلوچستان

سرزمینی که اکنون بلوچستان نام دارد به اسم «مکا» مشهور بوده که یونانی‌ها آن را «گدروزیا» نامیدند.در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این دو کلمه با کلمه «مکا» کلمه‌ای پدید آمد که به مرور زمان به «مکران» تبدیل شد. واژه بلوچستان نیز از زمانی اطلاق شد که بلوچ‌ها در آن سکونت کردند. بلوچ ها یكی از اقوام اصیل و شناحته شدة ایرانی هستند ، كه به زبان بلوچی ( كه از نزدیكترین خویشاوندان زبان فارسی است ) تكلم می كند و بیشترین جمعیت آنان در سه كشور ایران ، پاكستان و افغانستان بسر می برند .بیشترین جمعیت استان سیستان و بلوچستان را بلوچها تشكیل می دهند و بافت اجتماعی آن قبیله ای و طایفه ای است. همه اقوام ایرانی با توجه به اشتراكات فرهنگی دارای خصلت های اجتماعی مشابهی هستند . اما در عین حال بخاطر تأثیر پذیری از شرایط خاص محیطی و قومی خود تفاوتهایی نیز در خصلتها، باورها و آداب و رسوم آنها مشاهده می شود كه ویژگی های خاص هر قومی را تشكیل می‌دهد .