60b62206592f7.jpg

تئوری ها و اکتشافات علمی امروز در اشعار مولانا

مکان چاپ: تهران ناشر: انتشارات اسلامی تاریخ چاپ: ۱۳۶۳ هجری شمسی زبان: فارسی

محمد عبادزاده کرمانی نویسنده کتاب در باره این کتاب این گونه میگوید: سال ها از مولانا جلال الدِین محمد بلخی شنیده بودم. دِیوان شعرش را ورق زده بر آن تفاخر کرده بودم. حس عجیبی مرا به سوی او فرا می خواند. من گدای دست و پا شکسته ادبیات به امید پیدا نمودن عصای علم، تا با تکیه بر آن، کشکول معرفت بر دوش ، به دنبال سرافرازی بیشتر زبان رسا و شیرین مادری ام باشم، قدم در کوی مولانا نهادم. خوانش پلاک عرفانش مرا به وجد آورد غافل از آن که دروازه معرفتش عالم غیب و شهود را در بر می گیرد. بنابراین از دریای احسان او وضو ساختم و الفبای مثنویش را نزد دوستی از دوستدارانش فرا گرفتم. مثنوی را ثنایی دیدم که ثناگوی آن ثنویت را در سخنش راه نداده و با تکیه بر کتاب خدا ، احدیت را سرمشق خود قرار داده ، بزرگترین شاهکار ادب و عرفان را خلق نموده است. تقرب مولوی به قرآن کریم را وقتی می توان لمس کرد که در برگ برگ مثنوی آیات قرآنی و یا اشاراتی از آن را مشاهده نمود. « با عمیق شدن به اشعار مولانا به صحت این ادعا پی می بریم و درمی یابیم که مولانا کلام خدا که خودش مسجع است برای تفهیم عامه زیر ذره بین قرار داده و با مو شکافی ، حقایق الهیه را بر ملا ساخته و گوش خرد را با آن آشنا نموده است.» پس با توجه بر آن که محل بزرگترین رویداد زندگی مولانا یعنی مکان ملاقات وی با شمس تبریزی از آیه 19 سوره مبارکه الرحمن اخذ و « مرج البحرین یلتقیان » نام گذاری شده است به ابیاتی از مولانا جلال الدین محمد که ملهم از این آیه قرآن کریم است اشاره، و از دیدگاه مفسرین قرآن کریم و شارحان مثنوی تاملی چند روا می داریم. اهل نار و خلد را بین هم دکان در میان شان برزخ لا یبغیان اهل نار و اهل نور آمیخته در میان شان کوه قاف انگیخته همچو درکان خاک و زرکرداختلاط درمیان شان صد بیابان و رباط هم چنان که عقد در دُرّ و شبه مختلط چون مهمان ِ یک شبه بحر را نیمش شیرین چون شکر طعم شیرین رنگ روشن چون قمر نیم دیگر تلخ هم چون زهر مار طعم تلخ ورنگ مظلم همچو قار مولوی برای گسترش فهم آیه مذکور ، به طور مستقیم آن را مطرح نمی کند بلکه چنان چه شیوه او در سرودن مثنوی است از تمثیل برای شرح بیانش سود می جوید. وچون مخاطبینش انسان ها هستند برای جلب توجه بیشتر از تفاوت های بین خود آنها سخن را آغاز می کند. « در اینجا مولانا از انسان سخن می گوید: اهل نار و اهل خلد در این جهان هم خانه اند اما در حقیقت میان آنها از نظر روحی و معنوی فاصله ایست که هرگز به یکدیگر نمی آمیزند و این فاصله مانند کوه قاف عظیم است. زر و خاک در معدن با هم اند اما ارزش آنها با هم آن قدر فرق دارد که گویی صدها بیابان و منزلگاه ( رباط:کاروانسرا ) فاصله دارند. درّ و شبه (سنگ زینتی سیاه و کم بها ) با هم در یک گردنبند ( عِقد ) به کار می روند اما ارزش آنها یکی نیست. در دو بیت آخری هستی یا وجود آدمی را به دریایی تشبیه می کند که یک نیمه آن شیرین و نیمه دیگرش تلخ است.» مولوی با این تمثیل ذهن انسان را متوجه تضاد و تفاوت بین مخلوقات الهی کرده سخن خداوند را مد نظر می گیرد و بحرین را که در آیه 19 سوره الرحمن آمده به تصویر می کشد تا با بیان تضاد این دو دریا بر تفاوت فکر، اندیشه و خصوصیات انسان ها بیشتر تأکید ورزد.

منابع مشابه بیشتر ...

661d4bf751eb0.jpg

حکمت ابوعلی سینا - جلد پنجم

محمد صالح علامه حائری مازندرانی

حکمت بوعلی سینا، تألیف محمدصالح حائری مازندرانی، کتابی است در پنج جلد با موضوع فلسفه اسلامی خاصه حکمت مشاء به زبان‌های فارسی و عربی، با مقدمه عمادالدین حسین اصفهانی مشهور به عمادزاده و به تصحیح حسن فضائلی. حکمت ابن‎ سینا کتابی است که حقایق و اسرار گفتارهای شیخ را که دیگران نادیده انگاشته‌اند، کشف نموده و عقاید اسلامی ساده را طبق مقررات قرآن و معتقدات اهل‎بیت(ع) و اتفاق امامیه و امت، به براهین فلسفی مبرهن ساخته و بدون مبالغه هر فصل یا صفحه از این کتاب، مشتمل بر نکات تازه و یا در بسیاری از مواضع متضمن مبتکراتی است. از جمله مسائلى که در این کتاب با تجزیه و تحلیل و به‌صورت صحیح اثبات شده است، اصالت وجود و وحدت وجود، پس از میرداماد است که از زمان صدرالمتألهین تا عصر سبزوارى به بعد رواج یافته و ملاصدرا خودش قبلا از متصلبین در اصالت ماهیت بود، سپس عدول کرد. در این کتاب، یعنى در جلد طبیعیات و علم النفس به تمام ادله اصالت وجود که حاجى سبزوارى به نظم کشیده، پاسخ داده شده و ادله شیخ اشراق و براهین خیام و رساله اعتباریت وجود و تأصل ذات مشروحا مذکور است و کتب میرداماد و شوارق و گفتارهاى محقق طوسى و محققین دیگر حقا اصالت مهیت را به بداهت رسانیده‌اند. ابن سینا هم بالصراحه قائل به اصالت ماهیت است و نسبت اصالت وجود بر وجه تباین حقایق وجودات به مشائیه سندى ندارد و متأخرین موجودات را در کلام به وجودات مشائیه اشتباه کرده‌اند؛ چنان‌که در محاکمات بدان اشاره شده و جز صدور و حصول و کون و سائر افعال عموم که همان مقتبس بودن ذات به علت است که شیخ در شفا و غیره آن را تکرار فرموده، چیز دیگرى در خارج نیست و در مسئله وحدت وجود هم عمده شبهه ایشان عدم صحت انتزاع مفهوم واحد از متباینات است. محمدصالح حائری مازندرانی می‌گوید: بس است در شکستن این طلسم مبطل السحر این جادو و نقض به مفهوم مناقصه و مضاده و مقابله و مفاهیم مراتب اعداد، بلکه مفهوم نفس تعدد و مفهوم کثرت که از منشأ متعدد و متکثر و متباین و متقابل برمى‌خیزد و در این کتاب در رفع این شبهات چیزى فروگزار نکرده‌اند - ‎و أين العيان من البيان - به نظر حسین اصفهانی (عمادزاده) با توجه به تقریرات مازندرانی، مطالعه و تدریس این کتاب براى دانشکده معقول و طلاب و مبتدى و منتهی واجب است تا محصلین و مدرسین معقول هر دو از حقایق حال طبق کتاب و سنت و عقاید اهل‎‌بیت(ع) و فقها و محدثین و روات عال‌ی‌قدر و متکلمین عظیم‌الشأن آگاه شوند و در هیچ‎گونه خطرى یا توبیخى واقع نگردند و از تحصیل و تدریس علم معقول محروم نمانند و منویات فقهای عال‌ی‌قدر و مراجع فتوى تأمین گردد.

661d498a4e714.jpg

حکمت ابوعلی سینا - جلد چهارم

محمد صالح علامه حائری مازندرانی

حکمت بوعلی سینا، تألیف محمدصالح حائری مازندرانی، کتابی است در پنج جلد با موضوع فلسفه اسلامی خاصه حکمت مشاء به زبان‌های فارسی و عربی، با مقدمه عمادالدین حسین اصفهانی مشهور به عمادزاده و به تصحیح حسن فضائلی. حکمت ابن‎ سینا کتابی است که حقایق و اسرار گفتارهای شیخ را که دیگران نادیده انگاشته‌اند، کشف نموده و عقاید اسلامی ساده را طبق مقررات قرآن و معتقدات اهل‎بیت(ع) و اتفاق امامیه و امت، به براهین فلسفی مبرهن ساخته و بدون مبالغه هر فصل یا صفحه از این کتاب، مشتمل بر نکات تازه و یا در بسیاری از مواضع متضمن مبتکراتی است. از جمله مسائلى که در این کتاب با تجزیه و تحلیل و به‌صورت صحیح اثبات شده است، اصالت وجود و وحدت وجود، پس از میرداماد است که از زمان صدرالمتألهین تا عصر سبزوارى به بعد رواج یافته و ملاصدرا خودش قبلا از متصلبین در اصالت ماهیت بود، سپس عدول کرد. در این کتاب، یعنى در جلد طبیعیات و علم النفس به تمام ادله اصالت وجود که حاجى سبزوارى به نظم کشیده، پاسخ داده شده و ادله شیخ اشراق و براهین خیام و رساله اعتباریت وجود و تأصل ذات مشروحا مذکور است و کتب میرداماد و شوارق و گفتارهاى محقق طوسى و محققین دیگر حقا اصالت مهیت را به بداهت رسانیده‌اند. ابن سینا هم بالصراحه قائل به اصالت ماهیت است و نسبت اصالت وجود بر وجه تباین حقایق وجودات به مشائیه سندى ندارد و متأخرین موجودات را در کلام به وجودات مشائیه اشتباه کرده‌اند؛ چنان‌که در محاکمات بدان اشاره شده و جز صدور و حصول و کون و سائر افعال عموم که همان مقتبس بودن ذات به علت است که شیخ در شفا و غیره آن را تکرار فرموده، چیز دیگرى در خارج نیست و در مسئله وحدت وجود هم عمده شبهه ایشان عدم صحت انتزاع مفهوم واحد از متباینات است. جلد چهارم، داستان‌های علم النفس به قلم شیخ، مانند رساله طیر با شرح بشر بن ناصر هاشمی بغدادی و رساله حي بن یقظان با شرح ابومنصور بن ‎زیله بغدادی که از شاگردان شیخ بوده و مواضع لازمه از اصل و دو شرح مزبور را شرح عربی نمود و مجموع آن را ترجمه به فارسی کرده و ترجمه دو قصه سلامان و ابسال به تلخیص محقق طوسی و ترجمه به رساله طیر سهروردی و شرح فارسی مختصر بر قصیده شیخ در نفس بدون اقتباس از دیگران و سائر مهمات مربوط به کتاب حکمت ابن سینا که تحلیل شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

59f45ec1920cf.png

شعر و هنرهای زیبا؛ پژوهشی جامع درباره شعر و تجزیه و تحلیل در پیرامون آن

محمد عبادزاده کرمانی

در این کتاب از هنرهای زیبا سخن رفته و از دقایق آن با صراحت و اختصار و جامعیت در تنوع مطالب یاد شده که برای همگان قابل استفاده می‌باشد. همه جا از شعر به عنوان چاشنی هنر استفاده شده است. افزون بر بحث درباره هنر و شعر و ارتباط هنرها با یکدیگر، به طور کلی نسبت هنرهای زیبا و اصیل ایرانی گفتگو شده و جهات ذوقی و استعداد و پیشرفت‌های هنری تبیین شده است. همچنین در این کتاب نظریات مختلف دانشمندان جهان درباره هنر و زیبایی و هنرهای زیبا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مفهوم هنر را در معانی خاص و عام آن رسانده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
کتاب
58741ba2b9eaa.jpg

دنیای دانستنیها (مضامين نو در شعر فارسی)

محمد عبادزاده کرمانی

کتاب دنیای دانستنیها که در تلاش است تا مضامین جدیدی را در شعر فارسی وارد سازد، به قلم محمد عبادزاده کرمانی نگاشته شده است. نویسنده در بخش اول این کتاب تحت عنوان تحقیقی کوتاه درباره شعر فارسی به تعریف شعر ( از نظر متقدمین و متاخرین)، اقسام شعر (از جهت موضوع و ترکیب) و تاریخچه شعر ( بعد از اسلام)، تحول شعر در دوران معاصر ( از حیث مضمون و موضوع، تحول در قالب شعر)، شعر و موسقی و پایندگی شعر پرداخته است. عبادزاده کرمانی کوشیده است تا در بخش های دیگر این کتاب، میان شعر و ادب و علم و صنعت پلی ارتباطی برقرار سازد و در قالب کلام منظوم در خصوص مباحث علمی و معنوی سخن گوید. عناوین بخشهای منظوم کتاب پیش رو عبارتند از: در الهیات، در علوم و معانی، در ادبیات و عرفان، در داستانهای آموزنده و منظوم.

نظم/شعر معاصر/گزیده‌ ها پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
کتاب