کتابخانه مجازی ادبیات

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

در تفسیر ابوالفتوح رازی «رئاء الناس» به «برده مردمان» برگردانده شده است: «وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا»؛ مصححان این متن در حاشیه آورده‌اند: «کذا: در اساس و وز (بدون نقطه)؛ شاید کلمه تصحیفی از «بدیده» باشد. در نسخه‌های «آج»، «لب»، «فق» به جای این کلمه آمده است: «برای نمایش». با توضیحی که در پی می‌آید، درمی‌یابیم «برده» تصحیف «بدیده» نیست، بلکه صورتی است «بروده». «بروده» مرکب است «به» (حرف اضافه) + «رود» (= روی) + «ه».

افزوده شدن h به جایگاه بعد از مصوت بلند a نکته شناخته‌شده‌ای است. از اضافه‌شدن h بعد از e نیز پیش از این به اختصار بحث شده است، اما از افزوده‌شدن h بعد از u و o (واو معروف و مجهول) ظاهرا تاکنون بحثی به میان نیامده است. جالب‌تر از این‌ها اضافه شدن h بعد از مصوت‌های یه اصطلاح کوتاه فارسی است. ما در این مقاله؛ 1. ابتدا مثال‌های بیشتری برای مورد اول به دست می‌دهیم؛ 2. آن گاه به افزوده شدن h بعد از u و o می‌پردازیم؛ 3. سپس موارد دیگری از مثال «تیه» (=تیغ) را می‌آوریم؛ 4. بعد به افزوده شدن h بعد از مصوت‌های کوتاه می‌پردازیم؛ 5. به دنبال آن از چند مورد خاص ظهور h بحث می‌کنیم؛ 6. سپس از افزوده شدن h به آغاز کلمات، قبل از مصوت گفت‌و گو می‌کنیم؛ 7. سرانجام از h به عنوان صامت میانجی بحث می‌کنیم.