شناخت مسئله تکامل از دیرباز موضوع بحث اندیشهها، آیینها و مکاتب مختلف جهان بوده است. این کتاب به بررسی اندیشههای تکاملی در آثار صوفیه میپردازد و تکامل را از دیدگاه عارفان بررسی میکند. تجلی در عرفان و مراحل سهگانه آن، مراتب ایجاد عالم هستی و آفرینش تکاملی انسان، تکامل و مفاهیم آن از دیدگاه قرآن کریم، از دیدگاه عارفان بزرگ همچون سنایی و مولانا و مراتب کمال انسان از جمله مباحثی است که در این کتاب مؤلف آنها را بازشناسانده است.
فلسفه علمی سیر علم را از جهات مختلف و در ابعاد گوناگون میتوان دید. یکی از جالبترین و شیرینترین راههای آن بازخواندن پیاپی مطالبی است که دانشمندان بزرگ اعصار هر کدام از دیدگاههای مکانی و زمانی خود در تشریح رابطه انسان و جهان هستی نوشتهاند. در این کتاب کوشیده شده با گردآوری آثار برگزیده دانشمندان بزرگ تاریخ از لوکرسیوس یونانی گرفته تا انیشتن آلمانی، امکان این مرور سریع سیر دانش به خواننده داده شود. در این کتاب این مباحث مطرح شده است: تکامل حیات؛ روش تعبیر خواب؛ درباره علم و فلسفه؛ واقعیت، علیت علم و عرفان؛ درباره بعضی مسائل فلسفی؛ و درباره نظریه نسبیت.
در این کتاب شرح حال تمام عرفای کرمانی و منتسب به کرمان از منابع گوناگون استخراج و برای هریک سرگذشتی موجز که شامل نکات و خطوط اصلی حیات آنان باشد نوشته شده است چنانچه شیوه زندگینامه نویسی جدید است؛ همچنین برای رعایت اختصار و ایجاز از ذکر کرامات عرفا صرف نظر شده و البته چون منابع مربوط به زندگینامه هریک از عرفا ذکر گردیده است علاقهمندان به بسط و تفضیل و شرح کرامات و مقامات میتوانند به آن منابع مراجعه کنند بسیاری از عرفا شعر نیز میسرودهاند و صاحب دیوان و منظومه بودهاند، تنظیم و شرح حال عرفای کرمان در این کتاب به دوگونه ممکن بود: یکی ترتیب تاریخی، یعنی اینکه سرگذشت افراد مختلف بر اساس زمان و قرن حیاتشان و با ملاحظه تاریخ فوت آنها تنظیم گردد، و دیگر ترتیب الفبایی بر اساس نام یا لقب مشهور آنان، ترتیب تاریخی به علت آنکه تاریخ وفات و حتی قرن و زمان حیات عدهای نامعلوم بود با دشواریهایی مواجه میشد، لذا ترتیب الفبایی برگزیده شد، بدین نحو که سرگذشت عرفا به ترتیب نام یا لقب و نسبت منظم شده و منابع و مآخذ سرگذشتنامه نیز به اختصار ذکر گردیده و در پایان کتاب مشخصات کامل مراجع و منابع آمده است.