«دفترچه معنوی» بزرگترین راهنمای تاریخ مکتوم بشر و تمام جهانها در این کیهان است. این کتابی است منحصربهفرد در افشای تاریخ پیشرفت معنوی بشر و نیز کتابی است صادق در بحثهای بیپروا در ارتباط با صورت معاصر جهانبینی باستانی اکنکار که به عنوان حقیقت زندگی معنوی، بار دیگر در این جهان در حال ظهور است. در این کتاب مطالعهای از خط معنوی استادان حق از ابتدای تاریخ این جهان را دربر میگیرد.
مجموعه حاضر مشتمل بر مقالاتی از نگارنده درباره راز سعادت و جاودانگی انسان است که عمدتا بهرهگیری از مطالب علمی، دینی و ادبی نگاشته شدهاند .برخی از مقالات از این قرارند" :در مقوله شناخت"، "بار امانت"، "راز هستی"، "علم آزاد و علم در بند"، "غم زبان"، "پرواز به ابدیت"، "غم عشق "و "انسانم آرزو است ."مقالات یاد شده از سال 1370به بعد به تدریج در روزنامه اطلاعات چاپ شده است .
در این کتاب شرح حال تمام عرفای کرمانی و منتسب به کرمان از منابع گوناگون استخراج و برای هریک سرگذشتی موجز که شامل نکات و خطوط اصلی حیات آنان باشد نوشته شده است چنانچه شیوه زندگینامه نویسی جدید است؛ همچنین برای رعایت اختصار و ایجاز از ذکر کرامات عرفا صرف نظر شده و البته چون منابع مربوط به زندگینامه هریک از عرفا ذکر گردیده است علاقهمندان به بسط و تفضیل و شرح کرامات و مقامات میتوانند به آن منابع مراجعه کنند بسیاری از عرفا شعر نیز میسرودهاند و صاحب دیوان و منظومه بودهاند، تنظیم و شرح حال عرفای کرمان در این کتاب به دوگونه ممکن بود: یکی ترتیب تاریخی، یعنی اینکه سرگذشت افراد مختلف بر اساس زمان و قرن حیاتشان و با ملاحظه تاریخ فوت آنها تنظیم گردد، و دیگر ترتیب الفبایی بر اساس نام یا لقب مشهور آنان، ترتیب تاریخی به علت آنکه تاریخ وفات و حتی قرن و زمان حیات عدهای نامعلوم بود با دشواریهایی مواجه میشد، لذا ترتیب الفبایی برگزیده شد، بدین نحو که سرگذشت عرفا به ترتیب نام یا لقب و نسبت منظم شده و منابع و مآخذ سرگذشتنامه نیز به اختصار ذکر گردیده و در پایان کتاب مشخصات کامل مراجع و منابع آمده است.
این کتاب، کتابی است شاعرانه که حاوی گفتگوهای حکمت ربازار تارز با مریدش پدار زاسک در ساحل رودخانه جهه لوم میباشد. این رود از میان شهر سریناگار در سرزمین کهنسال کشمیر جاری است. پرسشهای جوینده همان است که در ذهن و دل هر آدمی برمیخیزد. پاسخهای دادهشده از قلب دفتر اسرار حکمت الهی توسط استاد کبیر اِک ر. بازار تارز جاری شده است.